Ασκήσεις επί χάρτου κάνουν οι τράπεζες με κεντρικό άξονα συζήτησης το τι γίνεται από την 1η Ιανουαρίου 2021 με το μορατόριουμ των δόσεων και πως θα εξελιχθεί η κατάσταση κυρίως στον τουριστικό τομέα με την πανδημία του κορωνοϊού.

Οι κυπριακές τράπεζες αφήνουν ανοιχτό το ενδεχόμενο να εφαρμοστεί και το 2021 μορατόριουμ στην καταβολή δόσεων δανείων, αυτή τη φορά πιο στοχευμένα και όχι οριζόντια όπως ισχύει σήμερα. Η Κύπρος είναι η μόνη χώρα της ευρωζώνης η οποία με νομοθετική ρύθμιση και σε τόσο μεγάλο εύρος δανειοληπτών, χωρίς να υπάρχουν περιορισμοί εφάρμοσε το «πάγωμα» καταβολής δόσεων και τόκων μέχρι τέλος του 2020.

Φυσικά η μόνη εξαίρεση είναι ότι το δάνειο πρέπει να είναι εξυπηρετούμενο. Για τις τράπεζες έχει ανοίξει ο δρόμος και η σχετική δυνατότητα είναι εφικτή μετά και την απόφαση της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών (ΕΑΤ) να παρατείνει μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου την ημερομηνία εφαρμογής των κατευθυντήριων γραμμών σχετικά με την υιοθέτηση νομοθετικών ή /και μη νομοθετικών μορατόριουμ.

Η προηγούμενη προθεσμία έληγε στις 30 Ιουνίου. Αυτό σημαίνει ότι αν οι τράπεζες κρίνουν ότι χρειάζεται να εφαρμοστεί ένα νέο μορατόριουμ για την περίοδο μετά τις 31 Δεκεμβρίου μπορούν να το κάνουν υποβάλλοντας το σχέδιο για έγκριση στην ΕΑΤ έως τις 30 Σεπτεμβρίου. Η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή αναγνωρίζει ότι οι ελλείψεις ρευστότητας υπό τις τρέχουσες συνθήκες μπορεί να εξελιχθούν σε ζητήματα φερεγγυότητας που πρέπει να αξιολογηθούν σωστά από τις τράπεζες κατά περίπτωση. 

Στα τραπεζικά επιτελεία βλέπουν τα χαρτοφυλάκιά τους και πως αυτά θα συμπεριφερθούν μετά το «ξεπάγωμα» της αναστολής δόσεων. Το γεγονός ότι οι ξενοδοχειακές μονάδες έχουν υποστεί το μεγαλύτερο οικονομικό σοκ και δεν υπάρχουν ενδείξεις για ουσιαστική αναστροφή του κλίματος μέχρι τέλος του χρόνου, είναι κάτι που αρχίζει και προβληματίζει. Ωστόσο, οι προβληματισμοί είναι μέχρι που μπορεί να ανοίξει η κλίμακα και ποιες επιχειρήσεις ή ακόμη και εργαζόμενοι μπορούν να συμπεριληφθούν.

Όπως τέθηκε χαρακτηριστικά από τραπεζικούς κύκλους, αν υποθετικά συνεχιστεί το μορατόριουμ δόσεων στα ξενοδοχεία, δεν θα πρέπει να γίνει και για τους εργαζόμενους του κλάδου που είναι άνεργοι; Και αν γίνει για τα ξενοδοχεία, μπορούν στην αναστολή δόσεων το 2021 να συμπεριληφθούν και επαγγέλματα ή εργαζόμενοι που έχουν επηρεαστεί από τη μειωμένη τουριστική κίνηση. Η Κεντρική Τράπεζα παρακολουθεί το θέμα και προς το παρόν αναμένει τι θα αποφασίσουν οι τράπεζες. Ωστόσο αυτό που βγαίνει προς τα έξω είναι ότι πρέπει να παρακολουθούμε τις οικονομικές εξελίξεις και ποιοι κλάδοι της οικονομίας έχουν δραστηριότητα. Ως προς το μορατόριουμ δόσεων θα πρέπει να είναι private και στις κατευθυντήριες γραμμές που ορίζει η Ευρωπαϊκή Τραπεζική Αρχή.

Αν και υπάρχει χρόνος μέχρι τέλος Σεπτεμβρίου, τα σενάρια που υπάρχουν στο τραπέζι είναι η κάθε τράπεζα να αποφασίσει μόνη της τι θα κάνει, να συμφωνήσουν οι τράπεζες να δοθεί παράταση σε συγκεκριμένους τομείς οικονομικής δραστηριότητας( πχ τουριστική βιομηχανία), και με ποιο τρόπο να γίνει η παράταση (νομοθετική ή όχι ρύθμιση).