Κυνήγι φαντασμάτων των ρωσικών αρχών στην Κύπρο


Τον Νοέμβριο του 2019, η ρωσική εφημερίδα Novaya Gazeta, γνωστή για τη διερευνητική και κριτική κάλυψη θεμάτων που αφορούν τη ρωσική πολιτική και κοινωνική σκηνή, δημοσίευσε ένα ρεπορτάζ για τις εταιρικές διαμάχες στη Ρωσία. Το ρεπορτάζ εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο η επιβολή του νόμου στη Ρωσία χρησιμοποιεί συχνά πλαστά στοιχεία, αθέμιτες πρακτικές και παραποιημένα έγγραφα εναντίον νομοταγών επιχειρηματιών που κινούνται πέρα από τη σφαίρα επιρροής του Κρεμλίνου. Η Nasha Versia, μια άλλη εβδομαδιαία εφημερίδα της Μόσχας, έχει επίσης αναφερθεί στο πώς Ρώσοι κυβερνητικοί αξιωματούχοι με εκβιασμούς, δωροδοκίες και διαφθορά επιχειρούν να καταστρέψουν τη φήμη των επιχειρηματικών τους αντιπάλων και να αποκτήσουν τον έλεγχο των ρωσικών υδρογονανθράκων.

Και τα δύο ρεπορτάζ επισημαίνουν τις εταιρικές διαμάχες, το διεφθαρμένο επιχειρηματικό περιβάλλον στη Ρωσία και τις ποινικές διαδικασίες εναντίον πρώην κρατικών τραπεζιτών και άλλων επιχειρηματιών, οι οποίοι δεν ευθυγραμμίζονται με τις οικονομικές και πολιτικές φιλοδοξίες του Κρεμλίνου.

Η Κύπρος στο κάδρο
Τα εν λόγω ρεπορτάζ έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την Κύπρο, καθώς εστιάζουν σε δύο επιχειρηματίες που κατέχουν κυπριακό διαβατήριο: Τον Vladimir Stolyarenko και τον Alexander Bondarenkο, τα ονόματα των οποίων έχουν αναφερθεί στην έρευνα της επιτροπής Καλογήρου για τις αμφιλεγόμενες πολιτογραφήσεις, χωρίς, ωστόσο, να έχει προσδιοριστεί με ακρίβεια κάτι εναντίον τους.

Τουναντίον, η όλη υπόθεση φαίνεται –σύμφωνα με ανεξάρτητες ρωσικές πηγές και τα πιο πάνω δημοσιεύματα– πως είναι ένα ακόμη κεφάλαιο της εντατικής προσπάθειας επέκτασης και επιβολής του ρωσικού κρατικού ελέγχου επί των ιδιωτικών εταιρειών υδρογονανθράκων. Η συγκεκριμένη διαδικασία διαφέρει από τις κρατικοποιήσεις εταιρειών που πωλήθηκαν για ψίχουλα στη διάρκεια των αμφισβητούμενων ιδιωτικοποιήσεων που έλαβαν χώρα στα τέλη του 20ού αιώνα. Πλέον, πρόκειται για υποθέσεις διεφθαρμένων ανώτερων Ρώσων γραφειοκρατών, οι οποίοι επιχειρούν να κλέψουν εξορυκτικές επιχειρήσεις που έχουν επενδύσει δισεκατομμύρια δολάρια στην έρευνα και ανάπτυξη κοιτασμάτων στην αχανή περιοχή της Γιακουτίας – ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες, που η πανδημία έχει ρίξει δραματικά τη ζήτηση πετρελαίου διεθνώς.

Αν αυτό απαιτεί και την εξόντωση των δύο επιχειρηματιών μέσα από στημένες κατηγορίες –προπάντων όταν αυτοί τυγχάνει να μάχονται υπέρ της διαφάνειας στη ρωσική κοινωνία– τότε η δίωξή τους γίνεται αυτοσκοπός.

Σε δήλωσή τους στον «Πολίτη», οι Στολιαρένκο και Μπονταρένκο, ιδιοκτήτες της ιδιωτικής εταιρείας πετρελαιοειδών Eastsib Holding, η οποία εδρεύει στην Κύπρο και κατέχει πολλές εταιρείες γεωλογικής εξερεύνησης που δραστηριοποιούνται εντός και εκτός της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένης και της RNG που εξερευνά στην Ανατολική Σιβηρία, χαρακτηρίζουν εαυτούς θύματα της στρατηγικής της ρωσικής κυβέρνησης να αποκτήσει τον έλεγχο του ιδιωτικού κεφαλαίου υδρογονανθράκων.

Σε αντίθεση με τα όσα τους καταλογίζει το ρωσικό καθεστώς, η εφημερίδα Novaya Gazeta επισημαίνει πως «η προσπάθεια σύλληψης των Στολιαρένκο και Μπονταρένκο πιθανότατα σχετίζεται με την προσπάθεια να εξασφαλιστούν σε μειωμένη τιμή τα περιουσιακά τους στοιχεία σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο στη Ρωσία, παρά με κάποια πραγματική εγκληματική πράξη». Τόσο ο Στολιαρένκο όσο και ο Μπονταρένκο, στη δήλωσή τους στη ρωσική εφημερίδα, επισήμαναν ότι έχουν επενδύσει περισσότερα από 2 δισ. δολάρια στη Γιακουτία  τα τελευταία 13 χρόνια και δεν έχουν εξαπατήσει κανέναν.

Αξίζει να αναφερθεί ότι δεν είναι η πρώτη φορά που ο Στολιαρένκο και ο Μποντάρενκο βρίσκονται στο στόχαστρο του ρωσικού καθεστώτος. Προτού δημιουργήσουν την RNG ως μια επιτυχημένη εταιρεία, οι δύο τους διηύθυναν μια άλλη μεγάλη ανεξάρτητη ρωσική εταιρεία πετρελαιοειδών, την Taas-Yuryakh Neftegazodobycha LLC (Taas). Σύμφωνα με την εβδομαδιαία εφημερίδα Nasha Versia της Μόσχας, το καθεστώς εξαπέλυσε μια «εντελώς κατασκευασμένη υπόθεση» εναντίον του γενικού διευθυντή της εταιρείας, Ιβάν Μενσίκοφ, ο οποίος κατηγορήθηκε για απόπειρα καταβολής δήθεν υπερβολικών τόκων χρηματοδότησης, με αποτέλεσμα η κρατική εταιρεία πετρελαιοειδών Rosneft να πάρει τον έλεγχο των περιουσιακών στοιχείων της Taas με τεράστια έκπτωση, εξωθώντας τους Στολιαρένκο και Μπονταρένκο σε μετεγκατάσταση στο Λονδίνο. Για την ιστορία, ο Μενσίκοφ έχει αφεθεί ελεύθερος, οι κατηγορίες εναντίον του έχουν αποσυρθεί και η υπόθεση έκλεισε, με τη Rosneft πάντως να βγαίνει κερδισμένη με ένα σαφώς πλουσιότερο χαρτοφυλάκιο. Η Rosneft στη συνέχεια πούλησε απευθείας την Taas στην British Petroleum και σε μια κοινοπραξία κρατικών ινδικών εταιρειών.