Μετά από χρόνια φαγούρας, η Ολομέλεια της Βουλής ψήφισε ομόφωνα, τον Απρίλιο του 2016, το νομοσχέδιο που νομιμοποιεί την αποτέφρωση των νεκρών. Παρόλο που η σχετική νομοθεσία βρίσκεται σε ισχύ πέραν των δυο χρόνων, εντούτοις κανένας επιχειρηματίας και δη ιδιοκτήτης γραφείου κηδειών δεν δραστηριοποιήθηκε στον συγκεκριμένο τομέα. Και ούτε πρόκειται να γίνει ενόσω η νομοθεσία παραμένει ως έχει, δήλωσε στον «Φ» ο εκπρόσωπος των αδειούχων γραφείων κηδειών Σόλων Μελάς.

Όπως εξήγησε, οι κτηριακές προδιαγραφές που θα πρέπει να πληρούν τα κέντρα αποτέφρωσης για να μπορούν να αδειοδοτηθούν είναι τέτοιες στην κείμενη νομοθεσία, που απαιτούν ένα κονδύλι πέραν των €4 εκατ.

Όπως είναι για παράδειγμα, η πρόνοια ότι το κτηριακό συγκρότημα του κέντρου αποτέφρωσης πρέπει να έχει τη δυναμικότητα εξυπηρέτησης της συνάθροισης 50 τουλάχιστον ατόμων για νεκρώσιμες τελετές, η υπηρεσία αποτέφρωσης να στεγάζεται σε συγκεκριμένο χώρο του κτηρίου, το κτήριο να διαθέτει τις απαιτούμενες θέσεις στάθμευσης κατά την ισχύουσα νομοθεσία κ.ο.κ..

Με τον κ. Μελά να διερωτάται, πότε θα αποσβέσουν τα χρήματα της επένδυσής τους εφόσον προχωρήσουν στη δημιουργία κέντρων αποτέφρωσης. Σύμφωνα με τον κ. Μελά, η κείμενη νομοθεσία θα πρέπει να τροποποιηθεί.

«Για την ακρίβεια, θα πρέπει να ξαναγραφτεί», δήλωσε επί λέξει, προκειμένου να απαλειφθούν όλες εκείνες οι κτηριακές προδιαγραφές που ενεργούν ως ισχυρό αντικίνητρο για τη λειτουργία κέντρων αποτέφρωσης. Η άλλη λύση είναι να προχωρήσει το Κράτος στην δημιουργία ενός κέντρου αποτέφρωσης, με τα γραφεία κηδειών να αγοράζουν υπηρεσίες.

Επί τούτου, υπάρχει σχετική πρόνοια στην κείμενη νομοθεσία που προβλέπει τα εξής: «Η Δημοκρατία, κατόπιν απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου, δύναται να ιδρύσει και να λειτουργεί κέντρο ή κέντρα αποτέφρωσης, είτε ως κρατικά είτε με τη μορφή νομικού προσώπου δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, χωρίς να απαιτείται η εξασφάλιση της σχετικής άδειας λειτουργίας, αλλά κάθε τέτοιο κέντρο οφείλει να τηρεί και να συμμορφώνεται με όλες τις λοιπές απαιτήσεις και προδιαγραφές που προβλέπει ο παρών νόμος».

Στις €5.000 το κόστος 

Στην απουσία αδειοδοτημένου κρεματορίου, τα γραφεία κηδειών στην Κύπρο συνεργάζονται με κέντρα αποτέφρωσης του εξωτερικού όπου παραπέμπονται οι σοροί για καύση και επιστρέφουν σε τεφροδόχο πάνω στην οποίαν αναγράφεται το ονοματεπώνυμο του νεκρού ή της νεκρής, ο αριθμός αποτέφρωσης, ο τόπος γέννησης και θανάτου, η ημέρα και ο τόπος αποτέφρωσης.

Με βάση την κείμενη νομοθεσία, η τεφροδόχος που περιέχει την τέφρα οποιουδήποτε ανθρώπινου λειψάνου δύναται:

* Να φυλάσσεται σε ειδικό θάλαμο, καλούμενο τεφροφυλάκιο, τις υπηρεσίες του οποίου θα προσφέρει σε κάθε ενδιαφερόμενο το ίδιο το κέντρο αποτέφρωσης ή κοιμητήριο.
* Να ενταφιάζεται σε χώρο κοιμητηρίου ή κέντρου αποτέφρωσης.
* Να φυλάσσεται σε οικία ή να ενταφιάζεται σε κήπο ιδιωτικής περιουσίας κατόπιν άδειας του έπαρχου.
* Να ποντίζεται στη θάλασσα σε απόσταση πέραν των δύο ναυτικών μιλίων από την πλησιέστερη ακτή, νοούμενου ότι η τεφροδόχος θα είναι υδατοδιαλυτή και δεν θα περιέχει ρυπογόνα στοιχεία. 

Σύμφωνα με τον κ. Μελά, το συνολικό κόστος αποστολής σορού από την Κύπρο στο εξωτερικό, κυρίως στη Βρετανία, για καύση ανέρχεται στις €5.000 περίπου και αφορά σορούς αλλοδαπών που η θρησκεία ή η κουλτούρα τους επιβάλλει την καύση. Ερωτηθείς σχετικά, ο κ. Μελάς ανέφερε ότι πέρυσι υπήρχε και μια περίπτωση Κύπριου, η σορός του οποίου στάλθηκε στο εξωτερικό για καύση μέσω του δικού του γραφείου κηδειών.

Αποκάλυψε, παράλληλα, πως έχει προπληρωμένες 2.000 περίπου κηδείες από αλλοδαπούς μόνιμους κάτοικους Κύπρου.

Στο μεταξύ, γραφεία κηδειών στην Κύπρο προσεγγίστηκαν από διάφορες εταιρείες του εξωτερικού προκειμένου να υιοθετήσουν μια νέα μέθοδο αποτέφρωσης νεκρών, η οποία δεν προϋποθέτει μεγάλο οικονομικό κόστος.

Σύμφωνα με τη νέα μέθοδο, η σορός καταψύχεται σε υγρό άζωτο υπό συνθήκες θερμοκρασίας μείον 157 βαθμών Κελσίου. Στη συνέχεια, σε έναν άλλο χώρο και με την άνοδο της θερμοκρασίας η σορός διαλύεται και μένει η τέφρα.

Πρώτη η Τσεχία 

Tην πρωτιά στην Ευρώπη όσον αφορά την αποτέφρωση των νεκρών κατέχει η Τσεχία με ποσοστό περίπου 70% επί των συνολικών θανάτων.

Ακολουθούν η Μεγάλη Βρετανία, η Δανία, η Σουηδία και η Ελβετία με ποσοστά που ξεπερνούν το 50%.

Στη Γαλλία, η αποτέφρωση νεκρών επιτράπηκε με διάταγμα από το 1789, αλλά ρυθμίστηκε πληρέστερα με νόμο το 1887.

Στη Γερμανία διασφαλίζεται με έναν συνδυασμό διατάξεων ο σεβασμός στη βούληση του αποθανόντος και με νόμο του 1934 περί Αποτέφρωσης των Νεκρών εξισώνεται με την ταφή.

Στην Ισπανία, το θέμα ρυθμίστηκε το 1945 με τον νόμο περί Θρησκευτικής Ελευθερίας.

Δέκα χρόνια φαγούρας

Οι προσπάθειες που αναλήφθηκαν για νομοθετική ρύθμιση της καύσης των νεκρών χρονολογούνται από τις 19/7/2006 όταν το Υπουργικό Συμβούλιο ανέθεσε σε νομοπαρασκευαστική επιτροπή, με επικεφαλής την Επίτροπο Νομοθεσίας, Λήδα Κουρσουμπά, την ευθύνη της ετοιμασίας νομοσχεδίου. Υπό τον περιορισμό, όμως, ότι οι πρόνοιες του νομοσχεδίου δεν θα εφαρμόζονται για τους Κύπριους.

Η απόφαση αυτή τροποποιήθηκε από το Υπουργικό Συμβούλιο τρία χρόνια μετά και συγκεκριμένα στις 22/4/2009 κατόπιν εισήγησης της κ. Κουρσουμπά, ώστε να διασφαλίζεται και για τους Κυπρίους, χωρίς οποιαδήποτε διάκριση, το δικαίωμα της αποτέφρωσης.

Ταυτόχρονα, με την εν λόγω απόφαση καθορίστηκε ότι το νομοσχέδιο θα επιτρέπει τη λειτουργία κέντρων αποτέφρωσης είτε ως κρατικών είτε ως οργανισμών δημοσίου δικαίου ή και με καθεστώς ιδιωτικού δικαίου.

Η τέφρα του νεκρού γίνεται… διαμάντι

Ο εκπρόσωπος των αδειούχων γραφείων κηδειών, Σόλων Μελάς, δήλωσε στον «Φ» ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου με την τέφρα του νεκρού οι συγγενείς φτιάχνουν δακτυλίδι, για την ακρίβεια τεχνητό διαμάντι.

Όντως, ψάχνοντας στο διαδίκτυο εντοπίσαμε μια τέτοια εταιρεία που εδρεύει στην Ελβετία όπου μετατρέπει την τέφρα του νεκρού σε δακτυλίδια.

Όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα της η εν λόγω εταιρεία, «σκοπός είναι να παραμένουν οι δικοί μας, που έχουν φύγει, πάνω μας διαρκώς».

Όλα ξεκινούν με μια χημική διεργασία που εξάγει τον άνθρακα από την τέφρα. Αυτός ο άνθρακας στη συνέχεια θερμαίνεται για να μετατραπεί σε γραφίτη, ο οποίος, επίσης θερμαίνεται. Το χρώμα του τελικού διαμαντιού, που μπορεί να είναι από λευκό μέχρι σκούρο μπλε, εξαρτάται από την περιεκτικότητα σε βόριο στις στάχτες του νεκρού. Οι τιμές ξεκινούν από 4.259 ελβετικά φράγκα ($4.474) για ένα μικρό διαμάντι.

Το πολύτιμο απομεινάρι έρχεται σε πολυτελή ξύλινη θήκη και εναπόκειται στη θέληση των συγγενών αν θα το αφήσουν ή θα το επικολλήσουν σε κάποιο δακτυλίδι ή περιδέραιο.

ΠΗΓΗ: ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ