Το υπουργείο Εσωτερικών συνεχίζει να φέρει ενστάσεις για την εναρμόνιση της Κυπριακής Δημοκρατίας με το Έβδομο Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την Ολοκληρωμένη Διαχείριση των Παράκτιων Ζωνών (ΟΔΠΖ) της Μεσογείου, το οποίο, παρότι έχει υπογραφεί και κυρωθεί από την ΕΕ, δεν έχει ακόμη τεθεί σε εφαρμογή στην Κύπρο, επειδή προνοεί την επέκταση της Ζώνης Προστασίας της Παραλίας και την απαγόρευση της δόμησης σε απόσταση τουλάχιστον 100 μέτρων από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή.

Σύμφωνα με νέα γνωμάτευση του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, την τρίτη στη σειρά κατά την τελευταία δεκαετία (8/1/2008, 28/12/2011 και 26/7/2019), για ακόμα μια φορά αναφέρεται ξεκάθαρα ότι δεν μπορεί να ισχύσει απόλυτα η δυνατότητα εξαίρεσης που προνοείται για συγκεκριμένες περιπτώσεις και υπό συγκεκριμένους όρους όσον αφορά στην απαγόρευση της δόμησης εντός της παράκτιας ζώνης και σε απόσταση μικρότερη των 100 μέτρων από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή.

Η νέα γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας στάληκε προς τον γενικό διευθυντή του υπουργείου Εσωτερικών στις 26/7/2019, σε απάντηση επιστολής ημερομηνίας 30/12/2014.

Όπως αναφέρεται στην επιστολή του υπουργείου Εσωτερικών, ημερομηνίας 30/12/2014, η διευθύντρια του Τμήματος Πολεοδομίας και Οικήσεως (ΤΠΟ) εισηγήθηκε όπως εφόσον το πλάτος της ζώνης στην οποία δεν επιτρέπεται η δόμηση δύναται, σύμφωνα με το άρθρο 8(2)(β)(2) του Πρωτοκόλλου, να προσαρμοστεί σε περιοχές που έχουν ιδιάζοντες γεωγραφικούς ή άλλους τοπικούς περιορισμούς και στις οποίες σύμφωνα με το ισχύον σχέδιο ανάπτυξης, ως εθνικό νομικό μέσο το οποίο παράγεται με βάση θεσμοθετημένες διαδικασίες και με βάση το οποίο προσδιορίζονται περιοχές αστικής ή οικονομικής ανάπτυξης, επιτρέπεται ανάπτυξη, τότε το εν λόγω πλάτος να ταυτίζεται με τη Ζώνη Προστασίας της Παραλίας, όπως αυτή καθορίζεται με βάση τον περί Προστασίας της Παραλίας Νόμο. Η διευθύντρια του ΤΠΟ είναι της άποψης ότι εάν οι ανωτέρω εισηγήσεις γίνουν αποδεκτές, τότε κατοχυρώνεται και η υφιστάμενη Ζώνη Προστασίας της Παραλίας, που ορίστηκε με βάση το άρθρο 5Α(1) του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου, καθότι ταυτόχρονα αυτή συνάδει και με τις πρόνοιες του άρθρου 8(2)(β) του Πρωτοκόλλου, γεγονός που δεν καθιστά αναγκαία τη λήψη οποιωνδήποτε επιπρόσθετων διοικητικών ή άλλων μέτρων. 

Στη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας αναφέρεται ότι το άρθρο 8(2)(α) του Πρωτοκόλλου περιλαμβάνει τον κανόνα ότι η παράκτια ζώνη δεν μπορεί να έχει πλάτος μικρότερο των 100 μέτρων, εκτός αν μπορούν να εφαρμοστούν οι διατάξεις του άρθρου 8(2)(β).

Προστίθεται ότι για να εφαρμοστούν οι διατάξεις του άρθρου 8(2)(β) ένα συμβαλλόμενο μέρος πρέπει να τεκμηριώσει:

α) Τους ιδιαίτερους γεωγραφικούς ή άλλους τοπικούς περιορισμούς, ειδικά σχετικούς με την πυκνότητα πληθυσμού ή τις κοινωνικές ανάγκες, και τις συγκεκριμένες περιοχές που προκύπτουν από την εν λόγω αξιολόγηση.
β) Ότι η οικοδόμηση ατομικών κατοικιών, η αστική ανάπτυξη ή οικονομική ανάπτυξη προβλέπονται από εθνικά νομικά μέσα.
γ) Ότι η εν λόγω ρύθμιση συμφωνεί με τους στόχους και τις αρχές του παρόντος Πρωτοκόλλου.
Σύμφωνα με τη Νομική Υπηρεσία «προκύπτει ότι η χρήση της πιο πάνω εξαίρεσης δεν μπορεί να γίνει κατά τρόπο απόλυτο –με την εισαγωγή στη νομοθεσία της διάταξης που εισηγείται το ΤΠΟ– ώστε να ταυτίζεται με την εκάστοτε ζώνη προστασίας της παραλίας, αλλά με την εισαγωγή διάταξης που να δίδει στην αρμόδια Αρχή τη διακριτική ευχέρεια να χρησιμοποιήσει την εν λόγω εξαίρεση μόνο σε περίπτωση που πληρούνται όσα αναφέρονται στην παράγραφο 8 σωρευτικά».

Όπως αναφέρεται συμπερασματικά στη γνωμάτευση της Νομικής Υπηρεσίας, προκύπτει ότι η υιοθέτηση των εισηγήσεων της διευθύντριας του ΤΠΟ «είναι λανθασμένη για τον λόγο ότι αντίκειται στην ιεράρχηση δικαίου που προβλέπει την υπεροχή του Ευρωπαϊκού Δικαίου έναντι του Εθνικού και την αυξημένη νομική ισχύ των διεθνών συμβάσεων έναντι του Εθνικού Δικαίου». 

Επίκληση δημοσίου συμφέροντος

Το Έβδομο Πρωτόκολλο της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την ΟΔΠΖ της Μεσογείου είναι το πρώτο νομικό διεθνές εργαλείο για την αειφόρο διαχείριση και χρήση των παράκτιων ζωνών το οποίο αποσκοπεί στη διατήρηση των παράκτιων φυσικών οικοτόπων, των τοπίων, των φυσικών πόρων και οικοσυστημάτων.

Σημαντικό μέρος του Έβδομου Πρωτοκόλλου της Σύμβασης της Βαρκελώνης για την ΟΔΠΖ της Μεσογείου αποτελεί το άρθρο 8, το οποίο καθορίζει παράκτια ζώνη πλάτους τουλάχιστον 100 μέτρων από την υψηλότερη χειμερινή ίσαλη γραμμή, στην οποία δεν επιτρέπεται η δόμηση. Σε αντιδιαστολή, το άρθρο 2 του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου ορίζει την παραλία να περιλαμβάνει εδάφη εντός απόστασης μέχρι 100 υάρδες (91,44 μέτρα) από τη γραμμή της ανώτατης στάθμης της παλίρροιας, στην οποία καμία οικοδομή δεν θα ανεγείρεται, εκτός και αν ικανοποιεί το δημόσιο συμφέρον και χορηγηθεί έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο σύμφωνα με το άρθρο 5Α του περί Προστασίας της Παραλίας Νόμου.

Ενδείκνυται η υπογραφή του Πρωτοκόλλου από τη Δημοκρατία

Σε επιστολή της Νομικής Υπηρεσίας, ημερομηνίας 8/1/2008, προς τη γενική διευθύντρια του υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος επισημαίνεται ότι οι εξαιρέσεις που καλύπτονται στο άρθρο 8(2)(β) του Πρωτοκόλλου δεν περιλαμβάνουν έργα ιδιωτικού συμφέροντος, με αποτέλεσμα να επηρεάζονται οι εξουσίες του Υπουργικού, βάσει της εθνικής νομοθεσίας. Αναφέρεται επίσης ότι δεν φαίνεται να ενδείκνυται η μη υπογραφή του Πρωτοκόλλου από τη Δημοκρατία, εάν αυτό υπογραφεί από τις υπόλοιπες χώρες. 

Το θέμα τέθηκε εκ νέου ενώπιον του Γενικού Εισαγγελέα της Δημοκρατίας, με επιστολή του Τμήματος Περιβάλλοντος ημερομηνίας 7/6/2011, και η Νομική Υπηρεσία, με επιστολή της ημερομηνίας 28/12/2011, προς τη γενική διευθύντρια του υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος επισήμανε ότι, σύμφωνα με τη Συνθήκη για τη Λειτουργία της ΕΕ, «οι συμφωνίες που συνάπτει η Ένωση δεσμεύουν τόσο τα θεσμικά όργανα της Ένωσης όσο και τα κράτη-μέλη» και ως εκ τούτου η κύρωση του Πρωτοκόλλου από την ΕΕ δημιουργεί νομικές υποχρεώσεις για την Κύπρο.

Σε σχετική επιστολή του ημερομηνίας 30/4/2013, το υπουργείο Εσωτερικών εκφράζει την άποψη ότι το περιεχόμενο του προσχεδίου Πρότασης για την Οδηγία-Πλαίσιο της ΕΕ για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασμό είναι ορθότερο των προνοιών του Πρωτοκόλλου και κατά συνέπεια, στον βαθμό που οι υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, σε ό,τι αφορά στο συγκεκριμένο θέμα, καλύπτονται από την υιοθέτηση της μελλοντικής Οδηγίας, θεωρεί ότι δεν είναι σκόπιμη η προώθηση της κύρωσης του Πρωτοκόλλου.

Σημειώνεται ότι το Τμήμα Περιβάλλοντος προχώρησε με την ετοιμασία νομοσχεδίου για την κύρωση του Πρωτοκόλλου, το οποίο προώθησε στις 11/3/2014, μέσω της γενικής διευθύντριας του υπουργείου Γεωργίας, Αγροτικής Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος στον Γενικό Εισαγγελέα για νομοτεχνικό έλεγχο.

ΠΗΓΗ: "ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ"