Τεράστιες ανισορροπίες υπάρχουν μεταξύ των δήμων. Ελάχιστοι δήμοι προσεγγίζουν τον μέσο όρο και πολλοί δήμοι είναι υποστελεχωμένοι σε βαθμό που δεν είναι πλέον διοικητικά βιώσιμοι.

Αυτά μεταξύ άλλων αναφέρεται περιλαμβάνονται στη μελέτη που ετοίμασε για το Υπουργείο Εσωτερικών ο Ελλαδίτης  καθηγητής δρ. Χαράλαμπος Κουταλάκης, ο οποίος ειδικεύεται σε ζητήματα τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης. Με αφορμή την αναζωπύρωση της συζήτησης για μεταρρύθμιση στην τοπική αυτοδιοίκηση και την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου να καταθέσει στη Βουλή πρόταση για διεξαγωγή παγκύπριου δημοψηφίσματος τον προσεχή Μάιο, μαζί με τις βουλευτικές, για να τοποθετηθούν οι ψηφοφόροι υπέρ ή εναντίον της μεταρρύθμισης, η εφημερίδα «Φιλελεύθερος» παρουσιάζει κάποιες οικονομικές πτυχές των συνενώσεων.

Ανισορροπίες 

Στην μελέτη σημειώνεται «οι μεγάλοι αστικοί δήμοι (Λευκωσία, Στρόβολος, Λεμεσός, Λάρνακα Πάφος) συγκεντρώνουν το μεγαλύτερο αριθμό υπαλλήλων. Όπως διευκρινίσθηκε οι διαφοροποιήσεις αυτές οφείλονται σε μεγάλο βαθμό και στο γεγονός ότι κάποιοι δήμοι λειτουργούν και ως πολεοδομικές αρχές σε αντίθεση με άλλους που είναι μόνο οικοδομικές καθώς και στο γεγονός ότι εκτελούν πολεοδομικά ή συγχρηματοδοτούμενα έργα για τα οποία απασχολούν μεγάλο αριθμό έκτακτου προσωπικού. Ακολουθούν οι Δήμοι της Αγίας Νάπας και του Παραλιμνίου που έχουν αυξημένες ανάγκες προσωπικού, κυρίως εποχικού κατά τους θερινούς μήνες. Η ενδιάμεση κατηγορία αποτελείται από αστικούς και περιαστικούς Δήμους μεσαίου μεγέθους όπως ο Δήμος Γεροσκήπου, Πέγειας, Αγίου Δομετίου, Έγκωμης, Αγλατζιάς Λακατάμιας, Μέσα Γειτονιάς, Γερμασόγειας και Αγίου Αθανασίου που έχουν μέχρι 78 υπαλλήλους συνολικά».

Κατά μέσο όρο οι 30 δήμοι διαθέτουν 2 διοικητικούς υπαλλήλους ανά 1.000 κατοίκους. Μόνο 10 δήμοι βρίσκονται πάνω ή προσεγγίζουν το μέσο όρο. Στην κατηγορία αυτή εντάσσονται οι δήμοι Αγίας Νάπας με 9 υπαλλήλους και Πάνω Λευκάρων με 7 διοικητικούς υπαλλήλους ανά 1.000 κατοίκους, σημειώνεται στην έκθεση του ειδικού. «Οι λοιποί δήμοι της κατηγορίας αυτής απέχουν σημαντικά με 2 υπαλλήλους ανά 1.000 κατοίκους (Παραλίμνι, Πέγεια, Λάρνακα, Άγιος Αθανάσιος, Γερμασόγεια, Γεροσκήπου) και 3 διοικητικούς υπαλλήλους ανά 1.000 κατοίκους (Λεμεσός, Λευκωσία). Οι υπόλοιποι 20 δήμοι βρίσκονται πολύ χαμηλότερα από το μέσο όρο. Οι πιο υποστελεχωμένοι δήμοι σε αριθμό διοικητικών υπαλλήλων είναι ο Ύψωνας, ο Δήμος Μενεού-Δρομολαξιάς, τα Λιβάδια και το Γέρι που δεν συγκεντρώνουν τον ελάχιστο αριθμό (τουλάχιστον 1 ανά 1.000 κατοίκους). Οι δήμοι Αραδίππου, Αθηένου, Λατσιά, Τσέρι, Λακατάμια, Στρόβολος, Αγλατζιά, Έγκωμη, Άγιος Δομέτιος, Δερύνεια και Σωτήρα μόλις προσεγγίζουν τον ελάχιστο αριθμό (1 διοικητικός υπάλληλος ανά 1.000 κατοίκους)».

Εργάτες ανά τετραγωνικό χιλ.

Όπως σημειώνεται «κατά μέσο όρο οι 30 δήμοι διαθέτουν 2 εργάτες ανά τετραγωνικό χλμ. Μόνο 13 δήμοι ξεπερνούν ή προσεγγίζουν οριακά το δείκτη αυτό. Συγκεκριμένα οι δήμοι Πάφου, Γεροσκήπου, Λευκωσίας, Έγκωμης, Λάρνακας και Μέσα Γειτονίας έχουν σημαντικά υψηλότερο αριθμό εργατών από το μέσο όρο, αναφέρει η πολυσέλιδη μελέτη. «Οι δήμοι Αγίου Αθανάσιου, Γερμασόγειας, Λατσιών, Αγίου Δομετίου, Αγίας Νάπας και Παραλιμνίου προσεγγίζουν οριακά τον ελάχιστο αυτό αριθμό. Οι υπόλοιποι 17 Δήμοι έχουν σημαντικά προβλήματα υποστελέχωσης όσον αφορά το εργατικό προσωπικό. Ο πιο υποστελεχωμένοι δήμοι είναι τα Πάνω Λεύκαρα, ο Ύψωνας, η Αραδίπου, η Πέγεια, η Αθηένου, το Δάλι, το Τσέρι, η Δερύνεια και η Σωτήρα. Η Λεμεσός, τα Λιβάδια και η Πόλι Χρυσοχούς έχουν μόλις 1 εργάτη ανά τετραγωνικό χλμ».

Σύμφωνα με την μελέτη «δεδομένων των σημαντικών περιορισμών στη δυνατότητα πρόσληψης μεγάλου αριθμού διοικητικών υπαλλήλων για την επαρκή στελέχωση των υπηρεσιών αλλά και για τη διατήρηση των θετικών δημοσιονομικών αποτελεσμάτων που παρουσιάζουν οι 30 Δήμοι τόσο ως προς τα πρωτογενή τους αποτελέσματα όσο και ως προς τη σχέση μισθολογικής δαπάνης προς λειτουργικές δαπάνες, η συγχώνευση τους σε μεγαλύτερες μονάδες εμφανίζεται ως η ενδεδειγμένη λύση για τη βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών προς τους πολίτες αλλά και την ανάληψη πρόσθετων σημαντικών αρμοδιοτήτων με λελογισμένο κόστος».

Τι έγινε σε άλλες χώρες 

Στις περισσότερες περιπτώσεις ακολουθείται ένα μικτό σχήμα μεταξύ εθελούσιων και υποχρεωτικής μορφής συνενώσεων. Για παράδειγμα στη Σουηδία οι πρώτες προσπάθειες συνενώσεων που έγιναν κατά τη δεκαετία του 60 και 70 είχαν εθελούσια βάση την οποία ακολούθησε η θέσπιση νομοθεσίας που τις καθιστούσε υποχρεωτικές. Στη Δανία και την Ελλάδα (1990 και 2000 και 2010), οι συνενώσεις είχαν εξ αρχής υποχρεωτικό χαρακτήρα. Στη Νορβηγία έχουν θεσπισθεί σημαντικά κίνητρα από την κεντρική κυβέρνηση για εθελούσιες συνενώσεις. Στη Γερμανία μετά από μια αρχική φάση πειραματισμού με νέα σχήματα σε εθελούσια βάση ακολουθούν συνήθως υποχρεωτικές συνενώσεις μέσω νομοθετικής πρωτοβουλίας των κρατιδίων (Baldersheim κ.ά 2010, Moreno 2012).

Μεταφορά αρμοδιοτήτων στους νέους δήμους

Βάσει του σχεδίου της μεταρρύθμισης στους νέους δήμους και τα στοιχεία της μελέτης,  θα μεταφερθούν οι εξής αρμοδιότητες που σήμερα ασκούνται από σε επίπεδο επαρχιακής διοίκησης και υπουργείων: 

-αδειοδότηση και έλεγχος κέντρων αναψυχής

-άδεια πώλησης οινοπνευματωδών ποτών

-άδεια εμπορίας ή πώλησης βιομηχανοποιημένου καπνού

-άδεια χρήσης οργάνων που ενισχύουν τον ήχο

-άδεια λειτουργίας κέντρων αναψυχής

-άδεια λειτουργίας μηχανών παιγνιδιού, μηχανών επιδεξιότητας και μηχανών ψυχαγωγίας

-άδεια για παιγνίδι καζαντί

-άδεια λειτουργίας σκοπευτηρίου

-άδεια λειτουργίας πρατηρίου πετρελαιοειδών

-άδεια λειτουργίας δημόσιας κολυμβητικής δεξαμενή

-αδειοδότηση και έλεγχος γραφείων κηδειών και εγγραφής λειτουργών κηδειών και ταριχευτών

-αποτεφρωτήρια. 

Βάση της μελέτης οι αρμοδιότητες αυτές θα μεταφερθούν στους δήμους με τις αντίστοιχους πόρους. Το σύνολο των επαρχιακών διοικήσεων έχει εγγράψει ετήσια μισθολογική δαπάνη για την έκδοση των αδειών αυτών €4.580.853. Στην δαπάνη αυτή περιλαμβάνεται: το προσωπικό των αντίστοιχων τμημάτων και πληρώνεται από αυτά. Σύνολο 14 κρατικοί υπάλληλοι. Το προσωπικό που είναι εναλλάξιμο, καθώς και αυτό που είναι τοποθετημένο/ αποσπασμένο στο Τμήμα, που μπορεί να μην είναι εναλλάξιμο. Σύνολο 106 υπάλληλοι.

.

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: Θεανώ Θειοπούλου / Φιλελεύθερος