Στα φαρμακεία η ναλοξόνη για λιγότερους θανάτους από ναρκωτικά


Σε πλήρη εφαρμογή έχει θέσει η Αρχή Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου (ΑΑΕΚ) μία ακόμα δράση που περιλαμβάνεται στην Εθνική Στρατηγική για τα έτη 2017-2020, η οποία δεν μπορεί παρά να είναι σημαντική καθώς άπτεται της πρόληψης θανάτων ανάμεσα στους χρήστες οπιούχων ναρκωτικών.

Συγκεκριμένα η ΑΑΕΚ, διά των Φαρμακευτικών Υπηρεσιών, έχει προχωρήσει στην εισαγωγή και διάθεση ναλοξόνης, ουσία η οποία είναι ανταγωνιστής των οπιοειδών και λειτουργεί ως αντίδοτο για να σωθεί η ζωή χρήστη όταν λάβει υπερβολική δόση.

Η ναλοξόνη δρα εντός μερικών λεπτών από τη χορήγησή της όταν ο χρήστης κινδυνεύει, αξίζει δε να σημειωθεί ότι χρησιμοποιείται στη διαχείριση της υπερδοσολογίας για περισσότερο από 40 χρόνια και αποτελεί μία κοινή πρακτική για αντιμετώπιση των θανάτων από υπερβολική δόση. Θεωρείται επίσης ασφαλές φάρμακο, με χαμηλό κίνδυνο εμφάνισης σοβαρών ανεπιθύμητων καταστάσεων.

Το πρόγραμμα χορήγησης ναλοξόνης εφαρμόζεται ήδη σε εννέα ευρωπαϊκές χώρες (Δανία, Γερμανία, Εσθονία, Ισπανία, Ιταλία, Αγγλία, Ιρλανδία, Γαλλία, Λιθουανία και Νορβηγία) και έχει τη μορφή ρινικού σπρέι. Στην Κύπρο μέχρι στιγμής διατίθετο μόνο από τα τμήματα πρώτων βοηθειών και το προσωπικό των ασθενοφόρων, όμως στο εξής θα μπορούν να την έχουν στην κατοχή τους τόσο οι ίδιοι οι χρήστες, όσο και πρόσωπα που είναι πιθανόν να γίνουν μάρτυρες περιστατικών λήψης υπερβολικής δόσης όπως οι φίλοι, τα μέλη της οικογένειας, οι σύντροφοι των χρηστών κλπ.

Η χορήγηση ναλοξόνης κρίθηκε αναγκαία καθώς διαπιστώθηκε πως όταν υπάρχουν μάρτυρες - που είναι συνήθως άλλοι χρήστες - σε περιστατικό όπου κάποιος κινδυνεύει, δεν τον μεταφέρουν στο νοσοκομείο ή δεν καλούν ασθενοφόρο φοβούμενοι τις νομικές και άλλες επιπτώσεις.

Στα κρατικά φαρμακεία τα σκευάσματα
Ερωτηθείς σχετικά από τον Reporter, ο πρόεδρος της ΑΑΕΚ δρ Χρύσανθος Γεωργίου ανέφερε ότι σκευάσματα ναλοξόνης βρίσκονται ήδη προς διάθεση στα κυβερνητικά φαρμακεία, τα οποία τόσο ο ίδιος ο χρήστης όσο και οικεία του πρόσωπα μπορούν να προμηθευτούν αφού προηγηθεί συνταγογράφηση από γιατρούς που έχουν ειδίκευση σε θέματα εξαρτήσεων.

Της συνταγογράφησης προηγείται μία τυπική εκπαίδευση του χρήστη και των λοιπών ενδιαφερομένων για το πώς χρησιμοποιείται το σκεύασμα, ενώ διευκρινιστικά σημειώνεται ότι οι γιατροί που μπορούν να συνταγραφούν είναι κυρίως αυτοί που ανήκουν στο προσωπικό των Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας.

Ο δρ Γεωργίου εξήγησε ότι η λογική της διάθεσης ναλοξόνης σε ευρύτερη κλίμακα και όχι μόνο από το προσωπικό των ασθενοφόρων και των τμημάτων πρώτων βοηθειών είναι η ενίσχυση της προσβασιμότητας στην εν λόγω ουσία και κατ’ επέκταση η διάσωση ζωών.

«Το πρόγραμμα ξεκίνησε δειλά-δειλά και ανάλογα με την ανταπόκριση θα δούμε εάν θα επεκταθεί η διάθεση και στα ιδιωτικά φαρμακεία», σημείωσε ο δρ Γεωργίου.

Στις 69.000 οι θάνατοι σε διεθνές επίπεδο
Για σκοπούς προώθησης της δράσης είχε προηγηθεί τον Φεβρουάριο στην Κύπρο εκπαιδευτική ημερίδα, η οποία απευθυνόταν σε λειτουργούς των Υπηρεσιών Ψυχικής  Υγείας, των Νοσηλευτικών Υπηρεσιών, των Τμημάτων Ατυχημάτων και Επειγόντων Περιστατικών, της Υπηρεσίας Ασθενοφόρων, του Κρατικού Χημείου, του Τμήματος Φυλακών, της ΥΚΑΝ, του Τμήματος Τελωνείων και των θεραπευτικών προγραμμάτων.

Επίσης για συμμετοχή στην ημερίδα είχαν έρθει στην Κύπρο η Dagmar Hedrich εκ μέρους του Ευρωπαϊκού Κέντρου Παρακολούθησης των Ναρκωτικών και της Τοξικομανίας (ΕΚΤΕΠΝ), καθώς και ο Δανός Henrik Thiesen από τις Κοινωνικές Υπηρεσίες της Κοπεγχάγης.

Στο δικό της χαιρετισμό η κα Hedrich είχε παραθέσει το συγκλονιστικό στοιχείο ότι σε διεθνές επίπεδο υπολογίζεται ότι 69,000 άνθρωποι πεθαίνουν κάθε χρόνο από υπερβολική δόση οπιούχων ουσιών, ενώ σε ευρωπαϊκό επίπεδο είχαν σημειωθεί ενδεικτικά μόνο το 2015, 7.585 θάνατοι. Τον Απρίλιο είχε ακολουθήσει άλλη εκπαίδευση στο Άμστερνταμ, ενώ τον Ιούνιο πραγματοποιήθηκε και τρίτη.

Νέο πρόγραμμα και για τις μεταδοτικές ασθένειες
Ο πρόεδρος της Αρχής Αντιμετώπισης Εξαρτήσεων Κύπρου εξήγγειλε μέσω του Reporter και την ανάπτυξη ενός ακόμα νέου προγράμματος, το οποίο στην περίπτωση αυτή αφορά την πρόληψη της μετάδοσης μεταδοτικών ασθενειών.

Συγκεκριμένα ο δρ Γεωργίου ανέφερε ότι επειδή τουλάχιστον το 50% των χρηστών ενέσιμων ναρκωτικών νοσούν με ηπατίτιδα και επειδή πρόκειται για δύσκολο πληθυσμό ο οποίος δύσκολα πάει σε γιατρό, αποφασίστηκε όπως εξετάζονται εντός των θεραπευτικών δομών για τυχόν προσβολή τους από μεταδοτικές ασθένειες.

Ειδικότερα εξήγησε ότι το προσωπικό των κρατικών δομών θα μπορεί το ίδιο να λαμβάνει σάλιο από τον χρήστη προκειμένου να ελέγχεται εάν νοσεί από ηπατίτιδα και έτσι δεν θα χρειάζεται να μεταβεί σε εξωτερικό γιατρό, με κίνδυνο να μην τον επισκεφθεί ποτέ.

Για τη δράση αυτή, σύμφωνα με τον δρ Γεωργίου, προγραμματίστηκε εκπαίδευση του εμπλεκόμενου νοσηλευτικού προσωπικού μέσα στον Οκτώβριο. «Κάνουμε ό,τι μπορούμε για μείωση της βλάβης, αλλά και για θεραπεία», είπε καταλήγοντας ο πρόεδρος της ΑΑΕΚ.