Κλείνουμε σχεδόν ένα χρόνο πανδημίας, μια εισβολή «αόρατη» στη ζωή μας, που έφερε τα πάνω κάτω σχεδόν σε όλους μας. Μια νέα κατάσταση που έχει αγγίξει και επηρεάσει δραματικά όλο αυτό το διάστημα κάθε πτυχή της ζωής μας, προσωπικά, κοινωνικά και επαγγελματικά.

Όλο αυτό το διάστημα η πολιτεία μάχεται να αντιμετωπίσει την πανδημία και την εξ ολοκλήρου δύσκολη κατάσταση που έχει προκαλέσει ο ιός. Μέτρα λαμβάνονται, διατάγματα ανακοινώνονται, συμμόρφωση των πολιτών με τα μέτρα απαιτούνται, επιτάξεις επαγγελματιών υγείας, φοιτητών κ.ά.Η προσπάθεια της ανθρωπότητας έγκειται στη δημιουργία και παραγωγή αποτελεσματικών εμβολίων… ένας αγώνας επιβίωσης σε συνάρτηση με τον χρόνο για την επίτευξη του στόχου. Να εμβολιαστεί ο κόσμος για να δούμε φως στο τούνελ, μπας και καταφέρουμε να βγούμε από αυτό.

Φάνηκε ότι οι σχεδιασμοί της Πολιτείας είχαν αποτέλεσμα στην πρώτη φάση της πανδημίας, κάτι που μας οδήγησε σε ένα κλίμα ικανοποίησης και εφησυχασμού και στην τελική δεν μας επέτρεψε ή δεν μπορέσαμε να δημιουργήσουμε εκείνες τις ιδιαίτερες συνθήκες που θα θωράκιζαν την κοινωνία και το κράτος. Μας έμεινε η χαρά και το πανηγύρι… άντε και τα εύσημα της όλης προσπάθειας από τον διεθνή παράγοντα.  Δεν «κτίσαμε» για την επόμενη μέρα. Να πω ότι δεν ξέραμε; Όχι. Γνωρίζαμε ότι η προσπάθεια αντιμετώπισης της πανδημίας δεν είχε ολοκληρωθεί. Μέσα σε ένα καλοκαίρι διαφάνηκε ότι κάποιοι είχαν πάει, μεταφορικά διακοπές. Οι απώλειες ζωών ήταν πραγματικά σε χαμηλά επίπεδα, όταν σε όλο τον κόσμο διαβάζαμε και ακούγαμε για τις απώλειες ζωών.

Το νοσοκομείο – σταθμός

Ένα Νοσοκομείο Αναφοράς ήταν πλέον γεγονός και είχε τεθεί στην πρώτη γραμμή για τις ανάγκες νοσηλείας των ασθενών με Covid – 19, με τους επαγγελματίες υγείας και το υπόλοιπο υποστηρικτικό προσωπικό να δίνει έναν πραγματικό αγώνα επιβίωσης.

Ένα Νοσοκομείο Αναφοράς που φάνηκε ότι στην πρώτη φάση τα κατάφερε. Πώς; Με την αυταπάρνηση και το φιλότιμο όλου του προσωπικού που μας επέτρεψε να κερδίσουμε την πρώτη μάχη. 

Όπως σε κάθε μάχη της ζωής, κόστος υπήρχε και εδώ, με αρκετούς από τους εργαζόμενους να έχουν ξεπεράσει πέραν του φυσιολογικού ορίου σωματική και ψυχολογική κούραση, μέχρι και κατάρρευση κάποιων εξ αυτών. Επηρεάστηκε η προσωπική τους ζωή; Ναι, σε μεγάλο βαθμό, αφού αναπόφευκτα λόγω των αυξημένων αναγκών για κάλυψη της στελέχωσης των κλινικών, δούλεψαν και συνεχίζουν να δουλεύουν υπερωριακά για να καλυφθούν οι βάρδιες. Δεν το έκαναν για το χρήμα αλλά, γιατί ο κόσμος χρειαζόταν και χρειάζεται μια ποιοτική και ασφαλή φροντίδα, γιατί ο ίδιος ο συνάδελφός τους χρειαζόταν ακόμα ένα χέρι συμπαράστασης για να καταφέρει να δώσει τη νοσηλεία που χρειαζόταν ο άρρωστός του. Αυτό που ξέρουμε και πρέπει να γνωρίζουν όλοι είναι ότι, αν δεν μπορούμε να  εξασφαλίσουμε την ασφάλεια και την ποιότητα στον ασθενή, τότε χάθηκε το παιχνίδι. 

Πόσος χρόνος, όμως, πραγματικά χάθηκε για να μπορούν να ξεκινήσουν οι διαδικασίες; Κάποιοι έκαναν λογαριασμούς σε βάρος της υγείας των πολιτών, του νοσηλευτικού προσωπικού και των άλλων επαγγελματικών ομάδων. Κάποιοι, πέραν του δεόντως, έκλειναν τα αυτιά τους στην πραγματική εικόνα που πλησίαζε και η οποία επιβεβαιώθηκε το Φθινόπωρο. Η γραφειοκρατία, σε καιρό πανδημίας, έδειξε το μεγαλείο της.

Δεν υπήρχαν σενάρια κινδυνολογίας εκ μέρους των νοσηλευτών, όπως θέλουν να «διαφημίζουν» κάποιοι, τα γεγονότα ήταν εκεί, το κάλεσμα ήταν απλό προς όλους τους υπεύθυνους: «Δώστε την απαραίτητη στελέχωση στα νοσοκομεία, όσο είναι νωρίς ακόμα». Παρ’ όλα αυτά το μήνυμα ήταν δυσανάγνωστο από μεριάς τους, με αποτέλεσμα να έρχονται οι νοσηλευτές στα νοσοκομεία με το σταγονόμετρο, πλέον δεν αναφερόμασταν σε ανάγκες του Νοσοκομείου Αναφοράς αλλά για κάθε δημόσιο νοσοκομείο της κάθε περιφέρειας, για τα ιδιωτικά δεν υπήρχε ρόλος, πιθανόν ούτε σχεδιασμός, αυτό μόνο οι αρμόδιοι το γνωρίζουν, λες και η αντιμετώπιση της κρίσης ήταν υπόθεση των ολίγων.

Ο χρόνος έτρεχε, οι εικόνες στα διεθνή δίκτυα που παρακολουθούμε τόσο καιρό ήταν πλέον κοντά μας, ήταν γεγονός. Άρχισε η μια εισαγωγή πίσω από την άλλη, οι Μονάδες Εντατικής Νοσηλείας υπήρχαν, τα μηχανήματα υπήρχαν, το προσωπικό και δη οι εξειδικευμένοι νοσηλευτές που ήταν; Κάποιοι αναφέρονταν σε 200 κλίνες ΜΕΘ παγκύπρια, κάποιοι άλλοι είπαν την πραγματική αλήθεια. Κλίνες, ναι υπήρχαν για τη διαχείριση αυτών των ασθενών με αυξημένες τις ανάγκες νοσηλείας. Όμως, δεν υπήρχε επαρκές προσωπικό. Τώρα έτρεχαν όλοι, μαζί τους και εμείς, για να καλύψουμε τα κενά της υποστελέχωσης και ξανά υποστελέχωση, υπερωρίες βαρδιών  προσωπικού για να καλυφθεί η υποστελέχωση και για να πετύχει ο σχεδιασμός τους. Κάποιος φίλος είπε: «Χαλάνε κάτι για να φτιάξουν κάτι άλλο», τόσο άσχημο για εμάς που το ζήσαμε.

Οι ώρες προσφοράς δεν αξιολογούνται με χρήμα

Πολλοί συνάδελφοι νοσηλευτές δεν τόλμησαν να πάνε σπίτι τους για μέρες ή έφτιαξαν τον δικό τους χώρο, στο ίδιο τους το σπίτι, για να μην κινδυνέψει η οικογένειά τους, τα παιδιά τους και οι γονείς τους. 

Κάποιοι μας είπαν: «Πληρώνεστε για να κάνετε τη δουλειά σας!». Σε αυτές τις καταστάσεις που προέχει το κοινό συμφέρον, τόσες ώρες προσφοράς ανεξαρτήτου κούρασης και εξάντλησης, δεν αξιολογούνται με το χρήμα, πόσα θα πληρωθείς, αλλά η αυταπάρνηση και η ανιδιοτέλεια που μας επέτρεψαν και επιτρέπει στα νοσοκομεία να στέκονται στα πόδια τους, για να μπορούν οι ασθενείς να βγαίνουν όρθιοι και δυνατοί από αυτή τη δοκιμασία. Ακόμα και σε αυτούς τους ανθρώπους που χάσαμε, μπορέσαμε να σταθούμε δίπλα τους, εκεί στο προσκέφαλό τους για να μην νιώσουν μόνοι τους. Μια προσευχή τους συντρόφευε πάντα,  μια ευχή από τα βάθη της ψυχής μας, μια ανάμνηση που θα την κουβαλούν μόνο αυτοί που τη βίωσαν.

Οι νοσηλευτές είμαστε εκεί, κάθε μέρα, για να καλύψουμε την κάθε ανάγκη της υπηρεσίας μας, την κάθε ανάγκη των συνανθρώπων μας. Την ανάγκη του συναδέλφου μας που απουσιάζει από την εργασία του για λόγους υγείας, εκατοντάδες χρειάστηκε να απομακρυνθούν από τον χώρο της εργασίας γιατί βρέθηκαν θετικοί στον κορωνοϊο ή αποτελούσαν ύποπτα κρούσματα –και όχι γιατί βαρέθηκαν να υπηρετούν το καθήκον. Γιατί έπρεπε  η μητέρα συνάδελφος να μείνει σπίτι με τα παιδιά της, να φροντίσει το μωρό της, δεν καταχράστηκε κανένας μας αυτό το δικαίωμα. Δεν είχε κανέναν. Γιατί έτσι συμβαίνει στη δική μας εργασία. Κάποιοι μας χλεύασαν και μόνο που δεν μας είπαν ότι το βάλαμε στα πόδια!

Η πραγματικότητα είναι εκεί κάθε μέρα, ο πραγματικός αγώνας δίνεται στους εσωτερικούς θαλάμους νοσηλείας και τις ΜΕΘ του κάθε νοσοκομείου, με μειωμένο προσωπικό, να αγωνιζόμαστε για την υγεία των ασθενών μας. Κανείς δεν μπορεί να το δει πραγματικά, κανείς άλλος δεν μπορει να βιώσει, μόνο οι ασθενείς  μας, αυτούς να ρωτήσετε και μόνο.

Η αγωνία των ασθενών

«Καλοθελητές» υπάρχουν παντού και θα υπάρχουν πάντα, τα συμφέροντά τους δεν μας αντιπροσωπεύουν, εμείς ξέρουμε γιατί είμαστε εδώ στο νοσοκομείο, στο τμήμα μας, δίπλα από την κλίνη του ασθενούς μας. Η αγωνία τους για την έκβαση της κατάστασής τους είναι και δική μας αγωνία, ο πόνος τους γίνεται και δικός μας, το δάκρυ τους γίνεται δικό μας, γινόμαστε ο φύλακάς τους. Κερδίζουμε τον σεβασμό τους από το ίδιο μερεμέτι, όταν στον αντίποδα κάποιοι από τους αρμοδίους μας χλευάζουν πίσω από τις πόρτες και μας υποτιμούν ή μας θεωρούν ότι είμαστε εργαζόμενοι δεύτερης κατηγορίας. Αυτά δεν τα ανεχόμαστε, απαιτούμε  τον απαραίτητο σεβασμό. 

Στην τελική εμείς εδώ ήμασταν, εδώ είμαστε και εδώ θα είμαστε όταν κάποιοι από τους αρμοδίους θα έχουν «αποχωρήσει» με το πλήρωμα του χρόνου.

Κάθε μέρα που περνά είναι για μας τους νοσηλευτές, και θέλω να πιστεύω και για τους υπόλοιπους συνεργάτες μας στον εργασιακό μας χώρο, μια μάχιμη μέρα και είμαστε αποφασισμένοι, ενωμένοι σαν μια γροθιά να την κερδίσουμε παρά τις όποιες απώλειες. Ξέρουμε τι μπορούμε να κάνουμε και η θέλησή μας είναι αυτή που μας οδηγεί για να κερδίσουμε τον «πόλεμο».

Όλοι οι νοσηλευτές, με νύχια και με δόντια, στηρίζουμε τα δημόσια νοσοκομεία μας, για να μπορεί ο πολίτης να έχει μια ασφαλή και ποιοτική και αξιοπρεπή περίθαλψη. Αυτό που απαιτούμε είναι τη στήριξή σας, την ενίσχυσή μας. 

Η κοινωνία μας δεν χρειάζεται ήρωες. Εμείς οι νοσηλευτές δεν διεκδικούμε ούτε θέλουμε να γίνουμε ήρωες σε αυτόν τον «πόλεμο». Κάνουμε μόνο τη δουλειά μας, το καθήκον που κληθήκαμε να υπηρετούμε.

*Toυ Θεόδωρου Τράπαλη, Νοσηλευτικός Λειτουργός, Γραμματέας Διαφώτισης και Εκδόσεων ΠΑ.ΣΥ.ΝΟ.