Αλλάζουν δέκα πρωταγωνιστές της πολιτικής, οικονομικής, τραπεζικής και εποπτικής ελίτ οι οποίοι σημάδεψαν την Κύπρο στην εποχή της μνημονιακής προσαρμογής. Πρόσωπα που είτε είχαν ηγετικό ρόλο, είτε υπήρξαν σε καίριες θέσεις στα Υπουργεία ή την Κεντρική Τράπεζα είτε σε τράπεζες, κλείνουν ή έκλεισαν το κεφάλαιο της καριέρας τους εντός του 2019.
Πέρα από τα πρόσωπα με κεντρικούς ρόλους αναμένονται αλλαγές και σε άλλα επίπεδα. Σημαντικές θέσεις παραμένουν κενές και σύντομα θα πρέπει να πληρωθούν, με αποτέλεσμα να ανακατεύεται ξανά η τράπουλα και νέα πρόσωπα να έρχονται για να ταράξουν τα νερά στο οικονομικό και τραπεζικό σκηνικό του τόπου.
Σύμφωνα με την έρευνα του «Φ», τέλος του 2019 φεύγει ο υπουργός Οικονομικών, Χάρης Γεωργιάδης, μέχρι τέλος Μαρτίου - αρχές Απριλίου πρέπει να ανακοινωθεί ο νέος Διοικητής της Κεντρικής Τράπεζας για τη διαδοχή της Χρυστάλλας Γιωρκάτζη. Ακόμη και στο εσωτερικό του Υπουργείου Οικονομικών αναμένονται αλλαγές προσώπων, τα οποία έζησαν από κοντά την εποχή προ Μνημονίου και μετά Μνημονίου.
Γνώριζαν από πρώτο χέρι τις εξελίξεις τόσο για τα δημοσιονομικά αλλά και για τα θέματα του χρηματοπιστωτικού συστήματος μέχρι τα γεγονότα του 2013 που έφεραν και το «κούρεμα» των καταθέσεων. Αποχωρεί το καλοκαίρι, λόγω σύνταξης, ο Χρήστος Πατσαλίδης γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών.
Για τον ίδιο λόγο αναμένεται να αποχωρήσει ο Ανδρέας Χαραλάμπους, διευθυντής στο Τμήμα Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας. Στην Κεντρική Τράπεζα ζητείται ανώτερος διευθυντής για την θέση του Τμήματος Εποπτείας. Πόστο που είχε ο Γιάγκος Δημητρίου από τον Απρίλιο του 2013 και ήταν και ο εκπρόσωπος της Κύπρου στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό.
Ο κ. Δημητρίου αφυπηρέτησε τον Φεβρουάριο του 2019 με την ιδιότητα του αναπληρωτή γενικού διευθυντή. Προς το παρόν το κενό του κ. Δημητρίου έρχεται να καλύψει ο Στέλιος Γιωργάκης που προέρχεται από το συγκεκριμένο τμήμα και έχει και την εκπροσώπηση στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό. Χωρίς διευθυντή Χρηματοοικονομικής Σταθερότητας έχει μείνει η Κεντρική Τράπεζα μετά την σύνταξη του Κωνσταντίνου Παπαδόπουλου που κατείχε αυτή την θέση. Τον Φεβρουάριο έληξε η θητεία του εκτελεστικού συμβούλου στο Δ.Σ. της Κεντρικής Τράπεζας, Ανδρέα Περσιάνη και θα πρέπει να βρεθεί ο νέος αντικαταστάτης. Ήδη, εκκρεμεί η αντικατάσταση του Γιώργου Συρίχα που κατείχε θέση εκτελεστικού συμβούλου μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2018.
Δύσκολες αποστολές για Γεωργιάδη
Ο Υπουργός Οικονομικών ανέλαβε καθήκοντα στις 3 Απριλίου 2013, διαδεχόμενος τον παραιτηθέντα Μιχάλη Σαρρή. Ανέλαβε το Υπουργείο μία μέρα αφού συμφωνήθηκε το Πρόγραμμα Οικονομικής Προσαρμογής, γνωστό ως Μνημόνιο, μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και τριών διεθνών θεσμών (της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου). Δήλωσε ότι θα παραμείνει Υπουργός μέχρι το τέλος του 2019.
Είναι από τους Υπουργούς που πέτυχε τους στόχους του Μνημονίου και έβαλε ξανά την Κύπρο στην επενδυτική βαθμίδα. Ακολουθώντας σταθερή δημοσιονομική πολιτική κατάφερε να βγάλει την οικονομία από την ύφεση και να την επαναφέρει σε τροχιά ανάπτυξης, παίρνοντας κατά καιρούς τα εύσημα από τους πιστωτές. Είναι από τους Υπουργούς Οικονομικών που στη διάρκεια της θητείας τους οι δημοσιονομικές επιδόσεις ξεχώρισαν και έγιναν ορισμένες μεταρρυθμίσεις. Στήριξε το σχέδιο «Εστία», ένα βασικό εργαλείο τόσο για τις τράπεζες αλλά και για τους δανειζόμενους. Κατά την διάρκεια της θητείας του κ. Γεωργιάδη αποφασίστηκε το κλείσιμο των Κυπριακών Αερογραμμών, στις 9 Ιανουαρίου 2015.
Η απόφαση αυτή ελήφθη από την Κυβέρνηση τη μέρα της δημοσιοποίησης της απόφασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που κατέστησε παράνομη την ενίσχυση 100 εκατ. ευρώ, η οποία είχε δοθεί στην εταιρεία από την Κυβέρνηση το 2012. Ο κ. Γεωργιάδης ανέλαβε να υπερασπιστεί την Κυβέρνηση δηλώνοντας ότι οι Κυπριακές Αερογραμμές «ήταν μια υπόθεση, ουσιαστικά, χαμένη από την αρχή» και ότι «έπρεπε έγκαιρα να αποκρατικοποιηθούν». Μετά το πέρας των προεδρικών εκλογών του 2018 και την επανεκλογή του Νίκου Αναστασιάδη, ο κ. Γεωργιάδης δήλωσε ότι δεν επιθυμεί να παραμείνει στο Υπουργείο Οικονομικών και θα προτιμούσε να αναλάβει κάποια άλλη θέση μέσα στην κυβέρνηση όμως αποφάσισε να παραμείνει μετά από την επιμονή του Προέδρου και κάποιων συνεργατών του στο Υπουργείο Οικονομικών.
Τον Μάρτιο του 2019 του καταλογίστηκαν βαρύτατες ευθύνες από την Ερευνητική Επιτροπή που διόρισε ο Γενικός Εισαγγελέας της Κυπριακής Δημοκρατίας με σκοπό την διεξαγωγή Έρευνας για την Κατάρρευση του Συνεργατικού Πιστωτικού Συστήματος. Χαρακτηρίζοντάς τον ως «ντε φάκτο ιδιοκτήτη της τράπεζας», το πόρισμα καταγράφει ότι είχε δικαίωμα διορισμού και παύσης των μελών της Επιτροπείας της ΣΚΤ και επομένως, άμεσα ή έμμεσα, ευθυνόταν για την καταλληλότητα των ανώτατων διευθυντικών στελεχών.
Πενταετία Γιωρκάτζη
H Διοικητής Χρυστάλλα Γιωρκάτζη βρίσκεται στο τιμόνι της Κεντρικής Τράπεζας από τον Απρίλιο του 2014. Ουσιαστικά για τα κρίσιμα θέματα εποπτείας η Διοικητής παραπέμπει στον Ενιαίο Εποπτικό Μηχανισμό (ΕΕΜ) που έχει τον πρώτο λόγο. Με τον ρόλο του Ενιαίου Μηχανισμού η κάθε Κεντρική εθνική Τράπεζα λειτουργεί ως παράρτημα. Θέμα το οποίο προέκυψε έντονα με τα τεκταινόμενα στην Συνεργατική, μετά την ανακεφαλαιοποίησή της με χρήματα των φορολογουμένων. Η Διοικητής εξήγησε αρκετές φορές ότι για τα εποπτικά θέματα τον πρώτο λόγο είχε ο ΕΕΜ.
Η κα. Γιωρκάτζη στην κατάθεσή της στην Ερευνητική Επιτροπή έχει σημειώσει πως, με διάφορες επιστολές της στον Υπουργό, προειδοποιούσε για την ανάγκη λήψης μέτρων, καθώς οι ευρωπαϊκές Αρχές προειδοποιούσαν για την κατάσταση του Συνεργατισμού. Είχε μια θητεία που σημαδεύτηκε με επιθέσεις από τον πολιτικό κόσμο, μεγάλες αλλαγές στο εποπτικό περιβάλλον των τραπεζών και το «λουκέτο» της FBME και της Συνεργατικής Κυπριακής Τράπεζας. Στην αρχή της θητεία της δέχθηκε έντονη κριτική και μπήκε στο στόχαστρο σε σχέση με το συμβόλαιο της, τόσο για τον μισθό, όσο και για τα περί σύγκρουσης συμφερόντων σε σχέση με το δικηγορικό γραφείο του πρώην συζύγου της.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ένα χρόνο μετά την αποπομπή του προηγούμενου Διοικητή Πανίκου Δημητριάδη ζήτησε την παραίτηση της. Διερευνήθηκε κατά πόσο η κα. Γιωρκάτζη έχει παραβιάσει τις ρήτρες περί σύγκρουσης συμφερόντων που υπάρχουν στο πενταετές συμβόλαιό της. Η Διοικητής είχε κατηγορηθεί ότι απέκρυψε πως ο εν διαστάσει σύζυγός της είναι δικηγόρος του επενδυτή της Λαϊκής Τράπεζας, Ανδρέα Βγενόπουλου, ο οποίος είχε καταθέσει αγωγές κατά της κυπριακής Κυβέρνησης και της κυπριακής Κεντρικής Τράπεζας για το «κούρεμα» των καταθέσεων της Λαϊκής το 2013.
Η Κεντρική Τράπεζα ως Αρχή Εξυγίανσης ανέλαβε την πώληση των περιουσιακών στοιχείων της Λαϊκής Τράπεζας αλλά και το «πάγωμα» των περιουσιακών στοιχείων του Ανδρέα Βγενόπουλου. Προς το παρόν, δεν υπάρχει επίσημη ενημέρωση. Πόσα κόστισε η όλη διαδικασία και πόσα έχουν μείνει για τους πιστωτές. Προέβη σε παραδοχή λάθους για το γεγονός ότι σταμάτησε την έρευνά της σε σχέση με τα δάνεια πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων. Λίγο μετά την ανάληψη των καθηκόντων της, το 2015, είχε διαρρεύσει ένας κατάλογος αναφορικά με έρευνα την οποία είχε αρχίσει, σε σχέση με τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων και τα δάνεια που δόθηκαν σ’ αυτά τα πρόσωπα με ευνοϊκούς όρους.
Νέα πρόσωπα μπαίνουν στις τράπεζες
Από τις αλλαγές προσώπων δεν μένουν ανεπηρέαστες οι δυο μεγάλες συστημικές τράπεζες, Τράπεζα Κύπρου και Ελληνική. Στις 14 Μαΐου, που είναι η επόμενη γενική συνέλευση, αποχωρεί ο Ελβετός Γιόζεφ Άκερμαν από την θέση του προέδρου του Δ.Σ. της Τράπεζας Κύπρου και τη θέση αναμένεται να αναλάβει εκτός απροόπτου ο Τάκης Αράπογλου. Νέος διευθύνων σύμβουλος αναμένεται να αντικαταστήσει τον Τζον Χούρικαν, μετά την ανακοίνωση ότι αποχωρεί μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2019. Ο Ιρλανδός διευθύνων σύμβουλος ανέλαβε τα ηνία τέλος του 2013 σε μια κρίσιμη στιγμή στην ιστορία της Τράπεζας Κύπρου.
Επί εποχής του ξεκίνησε η διαδικασία για την αποκατάσταση της εμπιστοσύνης στο τραπεζικό ίδρυμα και η εξυγίανση του ισολογισμού. Στην επόμενη γενική συνέλευση, που δεν έχει οριστεί ακόμη ημερομηνία, αλλά αναμένεται να είναι τον Μάιο, προβλέπεται να υπάρξουν αλλαγές προσώπων και στο Διοικητικό Συμβούλιο της Ελληνικής Τράπεζας. Η αύξηση κεφαλαίου της Ελληνικής που έφερε αλλαγές στο μετοχολόγιο, αναμένεται να φέρει νέα πρόσωπα στο προσκήνιο.
