Ο διεθνούς φήμης χρηματιστής Τζο Λόου, ίσως ο πλέον καταζητούμενος επιχειρηματίας στον πλανήτη τα τελευταία 4 χρόνια, είναι Κύπριος υπήκοος. Οι αρχές της Μαλαισίας από όπου κατάγεται έχουν ανακαλέσει το διαβατήριό του, έχουν εκδώσει ένταλμα σύλληψής του, καταζητείται από την Interpol, ενώ έχει ζητηθεί η συνδρομή για τον εντοπισμό του από τις αρχές των ΗΠΑ, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Ινδονησίας, της Ινδίας, της Μιανμάρ, της Κίνας και του Χονγκ Κονγκ. Πώς και πότε ο κ. Λόου μας προέκυψε Κύπριος υπήκοος;

ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΔΙΟΝΥΣΗΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ "ΠΟΛΙΤΗΣ"

Ο Τζο Λόου (Jho Taek Low) φέρεται να έχει εμπλοκή σε ένα σκάνδαλο κλοπής αρκετών δισεκατομμυρίων δολαρίων το οποίο ξέσπασε το 2015. Αφορούσε τη διαχείριση ενός επενδυτικού Υπερταμείου υπό την ονομασία 1Malaysia Development Berhad την ευθύνη του οποίου είχε ο τότε πρωθυπουργός της χώρας με σύμβουλο τον ίδιο. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Bloomberg ο Λόου φέρεται να δημιούργησε μια σειρά από εταιρείες-κέλυφος (shell companies) μέσω των οποίων διοχέτευσε εκατοντάδες εκατομμύρια, μεγάλο μέρος των οποίων κατέληξε σε δικούς του λογαριασμούς. Μόλις ξέσπασε το σκάνδαλο για τη διαχείριση του ταμείου αυτού το 2015, εμπλέκοντας μάλιστα και 30 στελέχη του αμερικανικού επενδυτικού οίκου Goldman Sacs, ο Μαλαισιανός Κροίσος απευθύνθηκε στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, μέσω της διεθνούς εταιρείας Henley & Partners που ειδικεύεται στις πολιτογραφήσεις και την αγορά ακινήτων. Ακολουθώντας τις διαδικασίες του Επενδυτικού Σχεδίου της Κύπρου πήρε το διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με διεθνή ΜΜΕ ο Λόου αποφεύγει τη σύλληψη, μετακινούμενος σε διάφορες πόλεις της Κίνας, η οποία μέχρι στιγμής δεν δείχνει καμιά διάθεση να τον εκδώσει παρά το διεθνές ένταλμα που υπάρχει εναντίον του. Οι αρχές της Μαλαισίας σύμφωνα πάντα με ρεπορτάζ του Bloomberg (How Malaysia’s 1MDB Scandal Shook the Financial World: 23/10/2019) ο Λόου έχει εντοπισθεί και αναμένεται να εκδοθεί στις αρχές της χώρας μέχρι το τέλος του χρόνου. Ο ίδιος ο Λόου σε συνέντευξή του σε εφημερίδα της Ινδονησίας υποστηρίζει ότι δεν διέπραξε τίποτα παράνομο και ότι απλώς συμβούλευε τον πρώην πρωθυπουργό της Μαλαισίας. Σύμφωνα με δημοσίευμα της 31ης Οκτωβρίου 2019 της εφημερίδας της Σιγκαπούρης «The Straits Times», ο Λόου βρίσκεται σε διαδικασία συμφωνίας με το Υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ αναλαμβάνοντας την ευθύνη να επιστρέψει γύρω στο 1 δισ. δολάρια σε σχέση με υποθέσεις που εξετάζονται ενώπιον του Δικαστηρίου της Καλιφόρνιας από το 2016 και αφορούν το ταμείο επενδύσεων της Μαλαισίας.

Το σκάνδαλο

Το ταμείο 1MDB συστάθηκε το 2009, από τον πρώην πρωθυπουργό Νατζίμπ Ραζάκ ως όχημα για να οδηγήσει τη χώρα στην ανάπτυξη και να δώσει ώθηση στη δημόσια περιουσία της χώρας. Ο Ραζάκ συνελήφθη στις 19 Σεπτεμβρίου 2018 και βρίσκεται ενώπιον της δικαιοσύνης της Μαλαισίας αντιμετωπίζοντας 32 κατηγορίες για απάτη και ξέπλυμα βρόμικου χρήματος. Αρχικά, στους στόχους του ταμείου ήταν η άντληση ποσού 8 δισ. δολ. σε ομόλογα με τη βοήθεια της Goldman Sachs. Σήμερα λόγω της θλιβερής του διαχείρισης έχει καταφέρει να έχει χρέη 11,73 δισ. δολ., ενώ κατά τις αμερικανικές αρχές έχουν κλαπεί τουλάχιστον 4,5 δισ. δολάρια. Ο χρηματιστής Τζο Λόου και σύμβουλος του πρωθυπουργού Ραζάκ, είναι ο υπ’ αριθμόν 1 ύποπτος μεταξύ άλλων για το ξέπλυμα 400 και πλέον εκατομμυρίων δολαρίων που υπεξαιρέθηκαν από το ταμείο, μέσω ενός τραπεζικού λογαριασμού στις ΗΠΑ. Στις ΗΠΑ ήδη οι εισαγγελικές αρχές έχουν εμπλέξει τουλάχιστον δύο κορυφαία τραπεζικά στελέχη της σε υπόθεση δωροδοκίας, κλοπής και ξεπλύματος μαύρου χρήματος μέσω του «Υπερταμείου» της Μαλαισίας (1MDB) σε μια υπόθεση, η οποία έχει ήδη λάβει τον ευφημισμό μίας «από τις μεγαλύτερες οικονομικές απάτες στην ιστορία».

Σύμφωνα με ρεπορτάζ του Ρόιτερς, οι εισαγγελικές αρχές του Μπρούκλιν ανέκριναν για την υπόθεση αυτή τον Τιμ Λέισνερ, πρώην κορυφαίο τραπεζίτη της Goldman Sachs τότε επικεφαλής των δραστηριοτήτων Νοτιοανατολικής Ασίας, ο οποίος δήλωσε ένοχος για συνωμοσία για ξέπλυμα μαύρου χρήματος και παραβίαση του νόμου για τη διαφθορά. Κατηγορούμενος είναι επίσης ο, πρώην τραπεζίτης της Goldman Sachs, Ρότζερ Έντζι ο οποίος συνελήφθη στη Μαλαισία κατόπιν αιτήματος των αρχών των ΗΠΑ και θα εκδοθεί στις αμερικανικές αρχές.

Τον Ιούλιο του 2016 η αμερικανική δικαιοσύνη άρχισε έρευνα σε μια προσπάθεια να ανακτήσει μέρος των 4,5 δισεκατομμυρίων ευρώ που υπεξαιρέθηκαν από το ταμείο μέσω λογαριασμών στην Ελβετία, στη Σιγκαπούρη, στο Χονγκ Κονγκ και στις ΗΠΑ. Το σκάνδαλο ξέσπασε το 2015, αφότου το ταμείο που είχε χρεωθεί με περισσότερα από 11 δισεκατομμύρια ευρώ παρέβη τους συμβατικούς όρους αποπληρωμής.

Τον Οκτώβριο του 2016, η Interpol εξέδωσε κόκκινη προειδοποίηση συνεπικουρώντας το αίτημα της Σιγκαπούρης να εντοπίσει και να συλλάβει τον Λόου σε έρευνα σχετικά με ροές κεφαλαίων του 1MDB εντός της δικαιοδοσίας της. Η αίτηση συνδρομής για την προσωρινή σύλληψη του Λόου απεστάλη στο Υπουργείο Δικαιοσύνης του Χονγκ Κονγκ τον Απρίλιο του 2016, σύμφωνα με εκπρόσωπο της Αστυνομίας της Σιγκαπούρης, αλλά το αίτημα απορρίφθηκε.

Η Henley & Partners διενέργησε έρευνα για τον Μαλαισιανό επιχειρηματία. Την έρευνα ανέλαβε η Thomson Reuters, την οποία και παρέδωσε στις 2 Ιουνίου 2015

Η Henley & Partners στις 23 Σεπτεμβρίου 2015, ενεργώντας εκ μέρους του πελάτη της Τζο Λόου, αγόρασε ημιτελή έπαυλη στην περιοχή Λιμνάρα στην Αγία Νάπα έναντι του ποσού των 5 εκ. ευρώ

Επαφή με την Κύπρο

Σε αυτή τη δύσκολη καμπή της επιχειρηματικής του δραστηριότητας ο κ. Τζο Λόου αναζήτησε εναλλακτικό διαβατήριο για να μπορεί να διακινείται διεθνώς. Η γνωστή εταιρεία Henley & Partners η οποία ειδικεύεται σε θέματα διεθνών πολιτογραφήσεων και απόκτησης κατοικίας ξεκίνησε επαφές στην Κύπρο τέλος της άνοιξης του 2015 για να εξασφαλίσει διαβατήριο στον πελάτη της.

Είναι πολύ σημαντικό να σημειωθεί ότι η ημερομηνία δεν είναι άσχετη. Στις 10 Μαρτίου 2015 ο γενικός εισαγγελέας της Μαλαισίας με εντολή του Υπουργικού Συμβουλίου της χώρας προχώρησε στη διεξαγωγή έρευνας των οικονομικών λογαριασμών του μαλαισιανού Υπερταμείου (1MDB Group) με στόχο να διακριβώσει κατά πόσο οι αποδόσεις και οι δραστηριότητές του συνάδουν με τους στόχους του οι οποίοι είχαν εξαγγελθεί το 2009. Η έρευνα που είχε ως αντικείμενο τον πρωθυπουργό της χώρας Νατζίμπ Ραζάκ και τον σύμβουλό του Τζο Λόου, κρίθηκε στις 4 Μαρτίου 2016 απόρρητη και μπήκε στο αρχείο. Η έρευνα δόθηκε στη δημοσιότητα στις 15 Μαΐου του 2018 όταν ο Ραζάκ έχασε στις εκλογές και τον διαδέχθηκε ως νέος πρωθυπουργός ο δρ Μαχαθίρ Μοχάμαντ. Διατάχθηκε στη συνέχεια νέα έρευνα από τον υπουργό Οικονομικών της χώρας η οποία απεκάλυψε ότι το Υπερταμείο Ανάπτυξης της Μαλαισίας ήταν χρεωκοπημένο. Ο πρόεδρος του ταμείου Αρούλ Κάντα απολύθηκε από τη θέση του, ενώ κινήθηκε νομική διαδικασία εναντίον του τέως πρωθυπουργού Ραζάκ και του συμβούλου του και Κύπριου πλέον υπηκόου Τζο Λόου.

Διερευνήθηκε;

Εκ πρώτης όψεως με βάση τα πιο πάνω θα μπορούσε να ειπωθεί ότι ο κ. Τζο Λόου όταν περί το τέλος της άνοιξης του 2015 ζήτησε το διαβατήριο της Κυπριακής Δημοκρατίας δεν ήταν καταζητούμενος. Ούτε είχαν εκδοθεί κάποια εντάλματα εναντίον του. Ήταν βεβαίως κύριο θέμα σε όλα τα διεθνή Μέσα Ενημέρωσης, διότι εν τω μεταξύ είχε γίνει πασίγνωστος. Οπότε έγινε κάποια έρευνα από τις Κυπριακές Αρχές για να διακριβωθεί το ποιόν του; Είναι αλήθεια ότι τα κριτήρια τότε ήταν πολύ πιο χαλαρά από σήμερα. Τα δικηγορικά και τα λογιστικά γραφεία βεβαίως που αναλάμβαναν τις πολιτογραφήσεις αλλά και οι τράπεζες που υποδέχονταν τις προνοούμενες εκ του σχεδίου καταθέσεις είχαν υποχρέωση να προβούν σε κάποια δική τους διερεύνηση.

Το Κυπριακό Επενδυτικό Πρόγραμμα (ΚΕΠ) που ξεκίνησε τη λειτουργία του το 2013, αναθεωρήθηκε στις 19/3/2014. Σύμφωνα με τις πρόνοιές του οι οποίες αφορούσαν και την πολιτογράφηση του Τζο Λόου, ο δικαιούχος διαβατηρίου θα έπρεπε να καταθέσει για 3 χρόνια 5 εκατ. ευρώ σε κυπριακή τράπεζα και να αγοράσει μόνιμη κατοικία ύψους 500.000.

Η Henley & Partners η οποία ανέλαβε να φέρει σε πέρας την πολιτογράφηση του 34χρονου τότε επιχειρηματία (γεννήθηκε τον Νοέμβριο του 1981) απευθύνθηκε σε γνωστό ελεγκτικό γραφείο στη Λευκωσία από το οποίο ζήτησε να ετοιμάσει τις σχετικές αιτήσεις και να υποβάλει όσα εκ του νόμου απαιτούνται για την πολιτογράφηση του κ. Λόου από το Υπουργείο Εσωτερικών επί υπουργίας Σωκράτη Χάσικου.

Η Henley & Partners διενήργησε έρευνα για τον Μαλαισιανό επιχειρηματία. Την έρευνα ανέλαβε η Thomson Reuters, την οποία και παρέδωσε στις 2 Ιουνίου 2015. Με βάση τον πίνακα ρίσκου (Risk Table) ο οποίος αποτελείτο από 14 κεφάλαια, ο Τζο Λόου βρέθηκε να έχει πρόβλημα σε 4 από τα 14 κεφάλαια στα οποία διερευνήθηκε. Η έρευνα κατέδειξε α) ότι έχει πρόβλημα ως πολιτικά εκτεθειμένο πρόσωπο β) ότι έχει κατηγορίες εναντίον του για ξέπλυμα βρόμικου χρήματος γ) ότι κατηγορείται για απάτη και παραβίαση χρηματοπιστωτικών κανονισμών και δ) ότι συντρέχουν και μια σειρά άλλοι λόγοι που ενέχουν ρίσκο (other risk factors). Όλα αυτά καταγράφηκαν σε μια έκθεση η οποία ξεπερνούσε τις 100 σελίδες. Με βάση το ρίσκο η έκθεση της Thomson Reuters είχε 4 διαβαθμίσεις σοβαρότητας, ήτοι πράσινη, κίτρινη, πορτοκαλί και κόκκινη. Και οι 4 κατηγορίες στις οποίες βρέθηκε με προβλήματα ο κ. Λόου παρέπεμπαν στο πορτοκαλί και το κόκκινο.

Υπ’ αυτές τις συνθήκες η Henley & Partners και οι συνεργάτες της στην Κύπρο οι οποίοι τον έφεραν στην Κύπρο για πολιτογράφηση ενημέρωσαν κάποιους αρμοδίους; Ο κ. Λόου με βάση στοιχεία που διαθέτουμε κατέθεσε σε κυπριακή τράπεζα στις 24 Ιουνίου 2015 το ποσό των 5.960.000 ευρώ. Θα έπρεπε ωστόσο με βάση το ΚΕΠ να περάσει από τον έλεγχο της Κεντρικής Τράπεζας, της Τράπεζας Κύπρου όπου έγινε η κατάθεσή του, αλλά και της ΜΟΚΑΣ. Έγινε αυτός ο έλεγχος; Κάποιος οφείλει να απαντήσει σε αυτά τα ερωτήματα.

Ο κ. Τζο Λόου ήρθε στην Κύπρο στις 18 Σεπτεμβρίου 2015 και μέσω διαδικασίας εξπρές σε 2 μέρες πήρε κατ’ εξαίρεση το διαβατήριό του από το Υπουργικό Συμβούλιο. Ταυτόχρονα η Henley & Partners στις 23 Σεπτεμβρίου 2015 ενεργώντας εκ μέρους του πελάτη της Τζο Τάεκ Λόου αγόρασε ημιτελή έπαυλη στην περιοχή Λιμνάρα στην Αγία Νάπα έναντι του ποσού των 5 εκατ. ευρώ. Η έπαυλη σύμφωνα με πληροφορίες μας ολοκληρώνεται και θα του παραδοθεί εντός των επόμενων δύο μηνών.

Το επιχειρηματικό life style του Τζο

• Η πρώτη σημαντική συμφωνία του Λόου ήταν η αγορά του Kuwait Finance House το 2006 για 87 εκατομμύρια δολάρια με έδρα μια πολυτελή πολυκατοικία στην Κουάλα Λουμπούρ.·

• Σύμφωνα με τους The New York Times, «μέχρι το 2007, ο Λόου είχε σχηματίσει έναν επενδυτικό όμιλο με συμμετοχή ενός Μαλαισιανού πρίγκιπα, έναν Κουβεϊτιανό σεΐχη και έναν φίλο από τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα που μετέπειτα έγινε πρεσβευτής στις Ηνωμένες Πολιτείες και το Μεξικό». ·

• Μέχρι το 2010, η οικογένειά του με όχημα την εταιρεία Jynwel Capital, καλλιέργησε σχέσεις με μερικά από τα μεγαλύτερα κρατικά επενδυτικά ταμεία στον κόσμο, μεταξύ των οποίων το Mubadala Development Co και το Kuwait Investment Authority του Abu Dhabi. ·

• Η Jynwel συνδέεται με συμφωνίες όπως η απόκτηση του Park Lane Hotel της Νέας Υόρκης για 660 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, καθώς και η εξαγορά της δισκογραφικής εταιρείας EMI το 2012 για 2,2 δισεκατομμύρια δολάρια. Επιχείρησε μάλιστα ανεπιτυχώς να αγοράσει τη Reebok από την Adidas AG τον Οκτώβριο του 2014.

• Ο Λόου μπήκε και στον χώρο του δημόσιου θεάματος αφού ανέλαβε ως σύμβουλος της Red Granite Pictures, μιας εταιρείας παραγωγής του Χόλιγουντ που κυκλοφόρησε τις ταινίες Wolf of Wall Street και το Dumb and Dumber.·

• Στην πορεία προέκυψαν και προβλήματα με ανθρώπους του θεάματος. Τον Ιούνιο του 2017 η Αυστραλή Μιράντα Κερ παρέδωσε στην αμερικανική δικαιοσύνη κοσμήματα αξίας 8,1 εκατομμυρίων δολαρίων που είχε λάβει ως δώρο και τα οποία φέρονται να έχουν σχέση με το σκάνδαλο διαφθοράς του Υπερταμείου της Μαλαισίας. Το 34χρονο σούπερ μόντελ υποστήριξε ότι πήρε τα κοσμήματα αυτά από τον Τζο Λόου και τα παρέδωσε σε ομοσπονδιακούς αστυνομικούς στο Λος Άντζελες.·

• Στα μέσα Ιουνίου του 2017, ο ηθοποιός Λεονάρντο ΝτιΚάπριο παρέδωσε στις αμερικανικές αρχές διάφορα δώρα που είχε λάβει από τον Λόου, κυρίως ένα Όσκαρ που είχε απονεμηθεί στο Μάρλον Μπράντο, έναν πίνακα του Πικάσο αξίας 3,2 εκατ. δολαρίων και ένα κολάζ του Μπασκιά! Στη Μαλαισία και τη Νέα Υόρκη επίσης, όπου ο Λόου πέρασε μεγάλο μέρος του χρόνου του, απέκτησε μία τακτική παρουσία στις κοσμικές στήλες κι έγινε φίλος με διασημότητες όπως η Πάρις Χίλτον.  2 ΕΝΘΕΤΑ 1. Ο κ. Τζο Λόου ήρθε στην Κύπρο στις 18 Σεπτεμβρίου 2015 και μέσω διαδικασίας εξπρές σε δύο μέρες πήρε το διαβατήριό του μέσω κατ’ εξαίρεση διαδικασίας που ενέκρινε το Υπουργικό Συμβούλιο. Ταυτόχρονα η Henley & Partners στις 23 Σεπτεμβρίου 2015 ενεργώντας εκ μέρους του πελάτη της Τζο Τάεκ Λόου αγόρασε υπερπολυτελή έπαυλη στην Αγία Νάπα έναντι του ποσού των 5 εκατ. ευρώ2. Τον Ιούνιο του 2017 η Αυστραλή Μιράντα Κερ παρέδωσε στην αμερικανική δικαιοσύνη κοσμήματα αξίας 8,1 εκατομμυρίων δολαρίων που είχε λάβει ως δώρο και τα οποία φέρονται να έχουν σχέση με το σκάνδαλο διαφθοράς του Υπερταμείου της Μαλαισίας. Το 34χρονο, τότε, σούπερ μόντελ υποστήριξε ότι πήρε τα κοσμήματα αυτά από τον Τζο Λόου και τα παρέδωσε σε ομοσπονδιακούς αστυνομικούς στο Λος Άντζελες.ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΑΥΡΙΟ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΣΤΟΝ ΠΟΛΙΤΗ:Το σπαρταριστό παρασκήνιο πίσω από την πολιτογράφηση του Μαλαισιανού επιχειρηματία και καταζητούμενου