Έκρηξη ακρίβειας σε καύσιμα, ρεύμα και τρόφιμα


Σοκ έχουν υποστεί καταναλωτές και επιχειρήσεις από τις αυξήσεις σε καύσιμα, ρεύμα και τρόφιμα, και όλα δείχνουν ότι η κατάσταση όχι μόνο δεν θα ομαλοποιηθεί, αλλά θα γίνεται και χειρότερη, όσο περνά ο καιρός. Αρκετά νοικοκυριά και όχι μόνο όσα ανήκουν στις ευάλωτες ομάδες, δυσκολεύονται να τα βγάλουν πέρα με τις καθημερινές τους ανάγκες, αδυνατούν να περιορίσουν τις διακινήσεις τους με τα ιδιωτικά οχήματα, αλλά και να μειώσουν τους λογαριασμούς ρεύματος. Μπαίνοντας μάλιστα στο καλοκαίρι, οι λογαριασμοί θα φουσκώσουν περαιτέρω λόγω των κλιματιστικών. Καθοριστικός βέβαια παράγοντας είναι η διάρκεια του πολέμου στην Ουκρανία και οι κυρώσεις που επιβάλλει η Ευρωπαϊκή Ένωση, με μεγαλύτερο αντίκτυπο στα κράτη μέλη, παρά στην ίδια τη Ρωσία. Στα τρόφιμα οι αυξήσεις στα βασικά είδη έχουν φθάσει το 10%, ενώ υπάρχουν προϊόντα και άλλα είδη που επηρεάζονται από εξωγενείς παράγοντες όπως τα μεταφορικά, με μεγαλύτερες διακυμάνσεις προς τα πάνω. 

Η Κυβέρνηση, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τις συνέπειες από την παγκόσμια οικονομική κρίση, πραγματοποιεί την ερχόμενη Παρασκευή σύσκεψη προκειμένου να μελετηθούν μέτρα άμβλυνσης. Αναμένεται η επέκταση των ήδη υφιστάμενων μέτρων που βρίσκονται σε εξέλιξη εδώ και τρεις μήνες, δηλαδή διατήρηση της μείωσης του φόρου κατανάλωσης στα καύσιμα και ΦΠΑ σε ηλεκτρικό ρεύμα. Περαιτέρω, αναμένονται νέες εξαγγελίες για ελάφρυνση των νοικοκυριών σε άλλους τομείς για ακόμα μερικούς μήνες, χωρίς ωστόσο να επηρεαστούν τα δημόσια ταμεία. Τονίζεται ότι τους τελευταίους μήνες τα πράγματα έχουν διαφοροποιηθεί προς το χειρότερο για τους καταναλωτές που δεν μπορούν να αγοράσουν τα ακριβότερα προϊόντα, ενώ υπάρχουν και επιχειρήσεις που απορροφούν μέρος του κόστους, αφού γνωρίζουν πως σε διαφορετική περίπτωση οι καταναλωτές δεν θα τα προτιμήσουν. 

Ο πρόεδρος του Κυπριακού Συνδέσμου Καταναλωτών, Μάριος Δρουσιώτης, ανέφερε ότι οι αυξήσεις σε μια σειρά από προϊόντα, υπηρεσίες, ρεύμα και καύσιμα δεν πρόκειται να διαφοροποιηθούν σύντομα. Πρόσθεσε ότι σε ευρωπαϊκό επίπεδο ο  Ευρωπαϊκός Οργανισμός Καταναλωτών μελετά να καταθέσει εισηγήσεις προς την Κομισιόν, δεδομένου ότι η Κομισιόν αναμένεται σύντομα να προτείνει συγκεκριμένες επιλογές για την αντιμετώπιση του ζητήματος των υψηλών τιμών της ενέργειας, συμπεριλαμβανομένης της μεταρρύθμισης των κανόνων για τη λειτουργία των αγορών ηλεκτρικής ενέργειας.

Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός κάλεσε τον Κυπριακό Σύνδεσμο να τοποθετηθεί σχετικά με το θέμα του ΦΠΑ στα ενεργειακά προϊόντα και στα καύσιμα οδικών μεταφορών. Δεδομένου ότι ήδη η οικονομική κατάσταση που βρίσκονται τα νοικοκυριά είναι πραγματικά δύσκολη, ο κ. Δρουσιώτης εισηγήθηκε να δοθεί η δυνατότητα στα κράτη μέλη, η επιλογή να επιβάλουν μειωμένο ΦΠΑ στα καύσιμα και την ενέργεια, για μικρό χρονικό διάστημα μέχρι να τελειώσει η οικονομική κρίση.

Σύμφωνα με τον κ. Δρουσιώτη, ο πληθωρισμός στην Κύπρο που έφθασε το 8,6%, έχει ξεπεράσει τον μέσο όρο της Ευρώπης, ενώ επισήμανε ότι όλες οι ενδείξεις υποδεικνύουν ότι το επόμενο δίμηνο ο πληθωρισμός θα φθάσει διψήφιο αριθμό. Όπως είπε τα πλείστα προϊόντα και υπηρεσίες παρουσιάζουν σημαντικές αυξήσεις από την αρχή της χρονιάς. Συγκεκριμένα, τα φρέσκα λαχανικά πωλούνται ακριβότερα κατά 35,86%, τα υγρά καύσιμα αυξήθηκαν κατά 32,32%, ενώ οι αεροπορικές μεταφορές επιβατών παρουσιάζουν αύξηση 33,13%. Το πετρέλαιο παρουσιάζει αύξηση 21,36%, ενώ τα είδη υπόδησης για άντρες, βρέφη και παιδιά παρουσιάζουν αύξηση 20%. Το ηλεκτρικό ρεύμα παρουσιάζεται ακριβότερο 18,59%. 

Σε ό,τι αφορά τα τρόφιμα η τιμή της ζάχαρης είναι ακριβότερη κατά 14%, της πατάτας 13,60%, της μαργαρίνης 12,82%, του τυριού ένταμ 103%, του τυριού γκούντα 66,67% και του καφέ 10%. Το υγραέριο παρουσιάζει αύξηση 10%, το τσάι 8,89%, τα ζυμαρικά 8,73%, το ρύζι, 8,32, το κρασί 7,81%, οι παιδικές τροφές 6,36%.  


Τεράστιες αυξήσεις σε είδη αρτοποιείου και ψησταριάς

Οι αυξήσεις των τελευταίων ημερών εκτός από τα ράφια των υπεραγορών, πέρασαν και στις τιμές πώλησης προϊόντων από ψησταριές και εστιατόρια. Μιλώντας στον «Φ» ο πρόεδρος του Συνδέσμου Αρτοποιών Κύπρου, Λάκης Σαββίδης, ανέφερε ότι οι τιμές σε αρτοποιητικά είδη αυξήθηκαν έως και 10%. Χαρακτήρισε τις αυξήσεις σε αγαθά πρώτης ανάγκης αλλεπάλληλες και τρομακτικές και πρότεινε τη λήψη μέτρων για στήριξη των επιχειρήσεων, σε διαφορετική περίπτωση θα βάλουν λουκέτο, ώστε με τη σειρά τους να συγκρατήσουν όσο μπορούν τις τιμές για να μην επιβαρυνθεί περαιτέρω η τσέπη του καταναλωτή. Η τιμή στο αλεύρι αυξήθηκε έως και 61,86%, ενώ στο ηλιέλαιο 152,38%, μόνο τον τελευταίο μήνα η τιμή στο ηλιέλαιο αυξήθηκε κατά 20,45%. Ακριβότερες είναι πλέον και οι συσκευασίες ψησταριάς κατά 14,45%, ενώ οι συσκευασίες ζαχαροπλαστείου έχουν αυξηθεί 10%. Μέχρι και η λαδόκολλα έχει αυξηθεί κατά 25,45%.

Ανοδική είναι η τιμή στο κοτόπουλο (μπούτι ξεκοκαλισμένο με δέρμα) η οποία αυξήθηκε μόνο τον τελευταία μήνα κατά 10,53%, ενώ η αύξηση από την αρχή της κρίσης έφθασε το 55,55%. Ο μηρός κοτόπουλο αυξήθηκε 38,98%, ενώ το κοτόπουλο ολόκληρο παρουσιάζει αύξηση 20,41%. Όσον αφορά το κοτόπουλο στήθος μέσα σε ένα μήνα αυξήθηκε κατά 15,31%, με την τιμή να έχει διπλασιαστεί τους τελευταίους μήνες παρουσιάζοντας αύξηση κατά 113,21%. Η τιμή του σολομού παρουσιάζει αύξηση 3,43%, ενώ ακόμα και η τιμή στο σουσάμι αυξήθηκε κατά 22,22%. Αύξηση παρουσιάζουν και τα ασιατικά προϊόντα 10%, ενώ τα είδη ζαχαροπλαστείου αυξήθηκαν 5%. Το χοιρινό κρέας (μερί) παρουσιάζει αύξηση 7,27%, ενώ το μπέικον 13,51%. 

Ζητούν μείωση ΦΠΑ σε χαρτί υγείας και παιδικές πάνες 

Η αύξηση στις τιμές των τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών, το πρώτο τετράμηνο φέτος σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι, έχει φθάσει στο 9%, σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα του Συνδέσμου Λιανικού Εμπορίου, Μάριο Αντωνίου, ο οποίος ανέφερε ότι οι καταναλωτές επικεντρώνονται στις προσφορές. Πρόσθεσε ότι παρόλο ότι οι καταναλωτές είναι συγκρατημένοι και αγοράζουν τα απολύτως αναγκαία τρόφιμα, η αξία των προϊόντων είναι μεγαλύτερη. Το μεγάλο ερώτημα είναι πότε θα σταθεροποιηθούν οι τιμές. Σύμφωνα με τον κ. Αντωνίου παρατηρούνται ελλείψεις σε προϊόντα, για τα οποία όμως υπάρχουν υποκατάστατα. Εξήγησε ότι υπάρχουν σοβαρές καθυστερήσεις στην έλευση των πλοίων, κάποια εκ των οποίων δεν έρχονται να ξεφορτώσουν στη Λεμεσό, αλλά στο Ισραήλ. Αυτό τόνισε έχει αποτέλεσμα να υπάρχουν καθυστερήσεις στην παραλαβή των φορτίων με προσωρινές ελλείψεις σε συγκεκριμένα προϊόντα. Χαρακτήρισε σημαντικό το γεγονός ότι οι μεγάλες αλυσίδες διατηρούν απόθεμα 30-35 ημερών, ενώ απόθεμα άλλων 30-35 ημερών διατηρούν και οι χονδρέμποροι, και επομένως υπάρχει μια περίοδος ασφαλείας 60-70 ημερών. 

Σε σχέση με το τι θα μπορούσε να γίνει για απάμβλυνση των επιπτώσεων τού πληθωρισμού, ο ίδιος κάλεσε την κυβέρνηση να μειώσει το ΦΠΑ στα τρόφιμα από 5% στο 2% για λίγο διάστημα, αλλά και στα υπόλοιπα προϊόντα της υπεραγοράς που σήμερα βρίσκονται στο 19% και θεωρούνται είδη πρώτης ανάγκης. Έδωσε ως παράδειγμα το χαρτί υγείας, αλλά και τις παιδικές πάνες που έχουν πρόσθετο καπέλο 19% ΦΠΑ ενώ δεν έχουν υποκατάστατα.

Ρεπορτάζ: Άγγελος Νικολάου / Φιλελεύθερος