Ποσό €71,3 εκατ. περιλήφθηκε στον προϋπολογισμό του Τμήματος Κτηματολογίου και Χωρομετρίας για το έτος 2019 με σκοπό να καταβληθεί σε πολίτες ως αποζημίωση για την απαλλοτρίωση της περιουσίας τους.

Παρόλο που το άρθρο 23 του Συντάγματος όπως και το άρθρο 12 του περί Αναγκαστικής Απαλλοτριώσεως Νόμου προβλέπουν όπως οι αποζημιώσεις καταβάλλονται στους επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες γης τοις μετρητοίς και μάλιστα προκαταβολικά, εντούτοις, αυτό δεν γίνεται, με αποτέλεσμα σήμερα το οφειλόμενο ποσό για αποζημιώσεις να ανέρχεται στα €300 εκατ. με τους τόκους.  

Ειδικότερα, στο Επαρχιακό Γραφείο Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Λευκωσίας  περιλαμβάνονται για το έτος 2019 πιστώσεις ύψους €25,6 εκατ. που προορίζονται να καλύψουν αποζημιώσεις για απαλλοτρίωση ιδιωτικών περιουσιών που χρησιμοποιήθηκαν για την εκτέλεση διαφόρων αναπτυξιακών έργων στην Επαρχία Λευκωσίας.

Στο Επαρχιακό Γραφείο Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Αμμοχώστου περιλαμβάνονται πιστώσεις ύψους €2,6 εκατ., στο Επαρχιακό Γραφείο Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Λάρνακας πιστώσεις ύψους €9,6 εκατ., στο Επαρχιακό Γραφείο Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Λεμεσού πιστώσεις ύψους €21,8 εκατ. και στο Επαρχιακό Γραφείο Κτηματολογίου και Χωρομετρίας Πάφου πιστώσεις ύψους €11,7 εκατ.

Οι αδυναμίες και τα προβλήματα στον προγραμματισμό και την εκτέλεση των έργων σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες, η μη υλοποίηση των έργων εντός της προθεσμίας που θέτει το Σύνταγμα και η κείμενη νομοθεσία καθώς και η αδυναμία του Κράτους να καταβάλει τις σχετικές αποζημιώσεις μέσω των ετήσιων προϋπολογισμών, υποχρέωσαν τις αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες να προχωρήσουν στην επαναξιολόγηση των έργων απαλλοτρίωσης.

Ως αποτέλεσμα αυτής της επαναξιολόγησης, αποφασίστηκε η ανάκληση απαλλοτριώσεων ακίνητης περιουσίας για έργα τα οποία κρίθηκε ότι δεν είναι εφικτό να υλοποιηθούν άμεσα ή/και δεν κρίνεται απόλυτα αναγκαία η υλοποίησή τους στο εγγύς μέλλον. 

Σύμφωνα με στοιχεία του Τμήματος Κτηματολογίου, την περίοδο Αυγούστου 2012 - Ιουλίου 2017 ανακλήθηκαν 29 έργα απαλλοτρίωσης για τα οποία το ποσό της αποζημίωσης που δεν θα χρειαστεί να καταβληθεί είναι πέραν των €180,5 εκατ.

Σύμφωνα με τον κατάλογο που απέστειλε στη Βουλή για σκοπούς ενημέρωσης ο τέως Υπουργός Εσωτερικών, Σωκράτης Χάσικος, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνονται και τα ακόλουθα έργα για τα οποία έγινε μερική ή ολική ανάκλησή τους: 

● Γυμνάσιο στα Κάτω Πολεμίδια – έξι τεμάχια με 18 ιδιοκτήτες. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε στις 25/9/2009.  
● Γυμνάσιο στη Γερμασόγεια – 16 τεμάχια με 30 ιδιοκτήτες. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε στις 4/1/2008.
● Δημιουργία πρόσβασης για τη νέα κτηνοτροφική περιοχή Κάτω Πολεμιδιών – 56 τεμάχια με 101 ιδιοκτήτες. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε στις 10/12/2010.
● Βελτίωση της λεωφόρου Βαττένας στην Ορμήδεια – 11 τεμάχια με 40 ιδιοκτήτες. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε στις 27/8/2010.  
● Βελτίωση της λεωφόρου Αρχ. Μακαρίου Γ’ και Δημοκρατίας στην Ορμήδεια – 44 τεμάχια με 88 ιδιοκτήτες. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε στις 7/8/2009.
● Βελτίωση του δρόμου που συνδέει την Ορόκλινη με τον παραλιακό δρόμο Λάρνακας με Δεκέλεια – 27 τεμάχια με 60 ιδιοκτήτες. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε στις 5/8/2005.
● Παραλιακός δρόμος Λάρνακας – Δεκέλειας που αφορά το τμήμα από το Ναυτικό Όμιλο μέχρι τον κόμβο προς Πύλα (φάση Γ) – 39 τεμάχια με 55 ιδιοκτήτες. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε στις 23/9/2005.
● Κατασκευή βόρειου παρακαμπτήριου δρόμου Γεροσκήπου – 28 τεμάχια με 42 ιδιοκτήτες. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε στις 4/2/2011.
● Βελτίωση της λεωφόρου Αρχ. Μακαρίου Γ’ στη Γεροσκήπου – 125 τεμάχια με 232 ιδιοκτήτες. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε στις 30/6/2006.
● Δημιουργία Τεχνολογικού Επιστημονικού Πάρκου – 143 τεμάχια με 288 ιδιοκτήτες. Η γνωστοποίηση των απαλλοτριώσεων έγιναν στις 15/9/2006 και στις 5/3/2010.
● Νέος αυτοκινητόδρομος Πάφου – Πόλης Χρυσοχούς – 2.500 τεμάχια. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε την 1η/9/2006.
● Προστασία βιότοπου στη λίμνη Παραλιμνίου – 35 τεμάχια. Η γνωστοποίηση της απαλλοτρίωσης έγινε στις 21/2/2014.

124 εντάλματα κατάσχεσης εναντίον της Δημοκρατίας

Η μεγάλη καθυστέρηση που παρατηρείται στην καταβολή των αποζημιώσεων σε επηρεαζόμενους ιδιοκτήτες γης έχει ως αποτέλεσμα και την έκδοση δικαστικών αποφάσεων εναντίον της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Σύμφωνα με τον Γενικό Ελεγκτή Οδυσσέα Μιχαηλίδη, μέχρι τον Αύγουστο του 2017 εκκρεμούσαν παγκύπρια συνολικά 124 εντάλματα κατάσχεσης εναντίον της Δημοκρατίας για καταβολή ποσού αποζημίωσης ύψους €14,2 εκατ. περιλαμβανομένων τόκων και άλλων εξόδων.

Μετά από απανωτές κατασχέσεις υπουργικών λιμουζίνων τροποποιήθηκε ο περί Πολιτικής Δικονομίας Νόμος, με τη Βουλή να εισάγει σ’ αυτόν εξαιρέσεις με στόχο να προστατεύσει το κράτος από τον διασυρμό. Απαγορεύοντας έτσι στους δικαστικούς επιδότες να κατάσχουν έναντι χρέους από κρατική ή δημόσια υπηρεσία τα ακόλουθα περιουσιακά στοιχεία:

● Οχήματα που χρησιμοποιούνται από κρατικούς αξιωματούχους.
● Αντικείμενα, εξοπλισμός και οχήματα που είναι απαραίτητα για την απρόσκοπτη λειτουργία οιασδήποτε κρατικής ή δημόσιας υπηρεσίας.
● Αντικείμενα και εξοπλισμός που προορίζονται για ουσιώδη και ζωτικής σημασίας για το κοινωνικό σύνολο σκοπό περιλαμβανομένου εξοπλισμού που ανήκει στις ένοπλες δυνάμεις και στις δυνάμεις ασφαλείας.
● Αντικείμενα καλλιτεχνικής, αρχαιολογικής, πολιτιστικής, θρησκευτικής και ιστορικής σημασίας.
● Συναλλαγματικά αποθέματα, ομόλογα, χρηματικοί τίτλοι και αξίες καθώς και καταθέσεις που αντιστοιχούν σε δαπάνες που προνοούνται σε εγκρινόμενο από τη Βουλή προϋπολογισμό.