Η τελευταία αναθεώρηση του Κυπριακού Επενδυτικού Προγράμματος, δηλαδή του προγράμματος πολιτογράφησης επενδυτών έναντι επένδυσης 2 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνει και μία πρόνοια, σύμφωνα με την οποία οι ενδιαφερόμενοι επενδυτές μπορούν να επενδύσουν σε μία start-up - νεοφυή ή καινοτόμα επιχείρηση. Ωστόσο φαίνεται πως δεν λήφθηκαν υπόψη όλες οι παράμετροι και το εγχείρημα καθίσταται πρακτικά δύσκολο.
Η πρόνοια ουσιαστικά αφορά στο ποσό των 75 χιλ. ευρώ που μπορεί αντί να κατατεθεί στο Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, να επενδυθεί απευθείας σε μία επιχείρηση η οποία περιλαμβάνεται στον κατάλογο του υπουργείο Οικονομικών με τις εγκεκριμένες ως καινοτόμες επιχειρήσεις.
Σήμερα, υπάρχουν 31 τέτοιες επιχειρήσεις που είτε είναι καθαρά start-ups είτε είναι επιχειρήσεις που βρίσκονται σε πιο προχωρημένο στάδιο ανάπτυξης αλλά αναζητούν τα απαιτούμενα κεφάλαια για την υλοποίηση του μελλοντικού τους επιχειρηματικού πλάνου. Μία τέτοια εταιρεία, για παράδειγμα, είναι η γνωστή Engino, η οποία κατασκευάζει «έξυπνα» παιχνίδια.
Ο κατάλογος με τις καινοτόμες επιχειρήσεις ξεκίνησε να δημιουργείται το 2017 όταν η κυβέρνηση ενέκρινε την παραχώρηση φορολογικών κινήτρων σε φυσικά πρόσωπα τα οποία επενδύουν σε καινοτόμες επιχειρήσεις. Η φοροαπαλλαγή αφορά σε επένδυση χρηματοδότησης επιχειρηματικού κίνδυνου σε καινοτόμο μικρή και μεσαία επιχείρηση και μπορεί να καλύπτει ένα ευρύ φάσμα μορφών επένδυσης (επενδύσεις ιδίων κεφαλαίων, δάνεια, χρηματοδοτικές μισθώσεις, εγγυήσεις κ.α.). Η φοροαπαλλαγή δεν μπορεί να υπερβαίνει το 50% του φορολογητέου εισοδήματος του φυσικού προσώπου ανά έτος και επίσης δεν μπορεί να υπερβαίνει τις 150 χιλ. ευρώ ανά έτος.
Όπως προαναφέρθηκε, ο κατάλογος σήμερα περιλαμβάνει 31 εταιρείες από διάφορους τομείς. Είναι αξιοπρόσεκτο πως αρκετές εταιρείες πιστοποιήθηκαν κατά το 2019, συνολικά 19. Ενδεχομένως αυτό να αποτελεί μία ένδειξη πως όλο και περισσότερες εταιρείες να ενδιαφέρονται για ένταξη στο σχετικό σχέδιο που μπορεί να τους εξασφαλίσει φρέσκα κεφάλαια. Οι εταιρείες που έχουν χαρακτηριστεί ως καινοτόμες δραστηριοποιούνται σ’ ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών από την ανάπτυξη λογισμικού, την παροχή υπηρεσιών υγείας, τη βιοτεχνολογία, την ανάπτυξη παιχνιδιών και την κατασκευή πρεσών αλουμινίου.
Επενδύσεις για διαβατήριο
Σύμφωνα με τις αποφάσεις του Υπουργικού Συμβουλίου, ένας επενδυτής δικαιούται να μην καταβάλει το απαιτούμενο ποσό στο Ίδρυμα Έρευνας εάν επενδύσει τις 75 χιλ. ευρώ σε μία από τις προαναφερόμενες εταιρείες. Για να επιτευχθεί κάτι τέτοιο, χρειάζεται προφανώς ιδιωτική συμφωνία με την εμπλεκόμενη επιχείρηση ώστε να αποκτηθούν οι αντίστοιχες μετοχές και να μεταφερθεί το αντίστοιχο ποσό σε λογαριασμό της εταιρείας. Αξίζει να σημειωθεί πως η συγκεκριμένη πράξη θα υλοποιείται μετά την έγκριση της αίτησης πολιτογράφησης του εκάστοτε επενδυτή. Αξίζει επίσης να σημειωθεί πως ο επενδυτής δεν μπορεί να διαθέσει τις μετοχές που θα αποκτήσει παρά μόνο πέντε χρόνια μετά που θα πολιτογραφηθεί Κύπριος. Πάντως, σύμφωνα με πληροφορίες που συλλέξαμε από τον Μάιο που τέθηκαν σε ισχύ τα νέα κριτήρια, κανένας επενδυτής δεν επέλεξε να επενδύσει τις 75 χιλ. ευρώ με τον συγκεκριμένο τρόπο.
Φαίνεται πως αν και οι προθέσεις για τη συγκεκριμένη ενέργεια ήταν καλές και προς την ορθή κατεύθυνση, υπάρχουν κενά στην εφαρμογή καις την υλοποίηση. Κατά πρώτον, δεν έχει καθοριστεί μία συγκεκριμένη διαδικασία για υλοποίηση των προθέσεων των επενδυτών. Την ίδια ώρα, σε πιο πρακτικά θέματα, το ποσό των 75 χιλ. ευρώ για μία start-up ενδεχομένως να αντιστοιχεί και στο 100% της αξίας της ή ίσως και περισσότερο. Από την άλλη, για μία εταιρεία που βρίσκεται σε στάδιο προχωρημένης ανάπτυξης και ψάχνει με εναλλακτικούς τρόπους τα κεφάλαια για το επόμενο βήμα, το να αντλεί 75 χιλ. ευρώ όποτε επιδεικνύεται ενδιαφέρον από κάποιο επενδυτή, δεν εξυπηρετεί τους σκοπούς της, ούτε και αποτελεί ορθολογικό τρόπο άντλησης κεφαλαίων. Ακόμα και σε επίπεδο ελέγχου όμως, φαίνεται πως υπάρχει κενό αφού μία εταιρεία για να μπορέσει να αντλήσει φρέσκα κεφάλαια χρειάζεται να εκδώσει σχετικά prospectus και να τύχει των ανάλογων εποπτικών εγκρίσεων.
Φαίνεται λοιπόν πως μπορεί ως ιδέα να ήταν καλή η συμπερίληψη αυτών των εταιρειών στο σχέδιο πολιτογραφήσεων, αλλά η υλοποίηση πάσχει. Υπάρχει εξ’ άλλου και το θέμα του χρόνου. Με τις εγκρίσεις των αιτήσεων πολιτογράφησης να χρειάζονται πλέον περισσότερο χρόνο από προηγουμένως, κατά πάσα πιθανότητα ο επενδυτής να επιλέξει να δώσει τις 75 χιλ. ευρώ απ’ ευθείας στο Ίδρυμα Έρευνας και ας μην έχει κανένα όφελος παρά να καθυστερήσει η διαδικασία ακόμα μερικούς μήνες μέχρι να καταλήξει σε συμφωνία με τους ιδιοκτήτες της εταιρείας στην οποία ενδιαφέρεται να επενδύσει. Και με το ενδεχόμενο να μην καταλήξουν ποτέ σε συμφωνία να είναι ανοικτό.
Αξίζει πάντως να σημειωθεί πως με τα νέα κριτήρια του σχεδίου, στους επενδυτές δίδεται ακόμα μία εναλλακτική επιλογή. Για να μην καταβάλουν τις 75 χιλ. στο Ίδρυμα Έρευνας μπορούν να επενδύσουν 400 χιλ. ευρώ σε εταιρεία που δραστηριοποιείται στον πρωτογενή ή στο δευτερογενή (αλλά όχι στις κατασκευές) τομέα ή στους τομείς της Έρευνας και Ανάπτυξης, εκπαίδευσης, υγείας και ανανεώσιμων πηγών ενέργειας.
Οι εγκεκριμένες καινοτόμες εταιρείες
COVVE VISUAL NETWORK LIMITED - Ανάπτυξη και πώληση λογισμικού (07/04/2017), THERAMIR LIMITED - Εταιρεία Έρευνας και Τεχνολογίας στον τομέα της βιοτεχνολογίας (10/07/2017), FINOVEX HOLDINGS LIMITED - Δημιουργία και λειτουργία ηλεκτρονικών πλατφόρμων διαπραγμάτευσης δανείων (25/07/2017), MEDSONIC LIMITED - Κατασκευαστής συστημάτων υψηλής ευκρίνειας (06/07/2017), ECHSTEIN LTD - Εταιρεία δημιουργίας ολοκληρωμένων λογισμικών και backoffice λογισμικών (15/01/2018), CHG CURIS ONCOLOGY LTD - Παρέχει υπηρεσίες στον τομέα της υγείας και θεραπειών, μέσα από Έρευνα και Ανάπτυξη (26/02/2018), HEGEMONIC PROJECT LTD - Ειδικεύεται στη δημιουργία ακαδημαϊκών παιχνιδιών (12/10/2018), PROMED BIOSCIENCE LTD - Εταιρεία βιοτεχνολογίας που αναπτύσσει νέα βιουλικά (23/10/2018), S-INNOVATIONS LTD - Η εταιρεία αναπτύσσει καινοτόμα προϊόντα (23/10/2018), INTERGO TELECOM LTD - Ειδικεύεται στην κατασκευή καινοτόμων ψηφιακών λύσεων για τηλεπικοινωνίες (18/12/2018) INTERGO INTERACTIVE LTD - Ειδικεύεται στην κατασκευή καινοτόμων ψηφιακών λύσεων για επιχειρήσεις (18/12/2018), GNOUS LABS LTD - Ασχολείται με την γνωστική αξιολόγηση παιδιών μέσω video games (10/01/2019), eBOS TECHNOLOGIES LTD - Παρέχει τεχνολογικά προηγμένες λύσεις λογισμικού σε εταιρείες (11/01/2019) SIGNAL GENERICS LTD - Δραστηριοποιείται στον τομέα της ψηφιακής επεξεργασίας σημάτων τηλεπικοινωνιών (08/03/2019), 4W4U LTD - Υλοποίηση πλατφόρμας για τουρίστες (29/03/2019),ENGINO-NET LIMITED - Εταιρεία κατασκευής παιχνιδιών (20/05/2019), LEEGREE LTD - Ανάπτυξη παιχνιδιών (20/05/2019), EKKOTEK LTD - Δραστηριότητες προγραμματισμού (22/05/2019), B.E BASE ELEMENT LTD - Παροχή υπηρεσιών επικοινωνίας και τεχνολογίας (27/05/2019), DCENTRIC HEALTH LTD - Ανάπτυξη εφαρμογής με βάση το blockchain για αρχεία δεδομένων ασθενών (07/06/2019), SK EMBIO DIAGNOSTICS LTD - Βιοτεχνολογία, ασφάλεια φαγητού (07/06/2019), MORFOMICHANIKI LTD - Κατασκευή πρεσών για επεξεργασίες σε προφίλ αλουμινίου (26/06/2019), ACTIVITYGOGO CY LTD - Πλατφόρμα που συνδέει παρόχους δραστηριοτήτων με αυτούς που τις αναζητούν (19/07/2019), CELLOCK LTD - Έρευνα και ανάπτυξη για προγράμματα και υλικό υπολογιστών (22/07/2019), RSL REVOLUTIONARY LABS LIMITED - Προϊόντα περιποίησης προσώπου για ασθενείς ογκολογικού (30/07/2019), AMDM LTD - Σχεδιασμός και κατασκευή ανεπτυγμένων σύνθετων προϊόντων (26/08/2019), IMADE3D (CYPRUS) LTD - Προϊόντα και μέθοδοι κατασκευής τρισδιάστατων μοντέλων (26/08/2019), 11 PETS LTD - Ανάπτυξη και λειτουργία λογισμικού ως πλατφόρμα υπηρεσιών για τη βιομηχανία κατοικίδιων (10/09/2019), GLOBAL REACH (CYPRUS) LTD - Ανάπτυξη διαδικτυακών λογισμικών συστημάτων (18/09/2019), FabLab Cy Ltd - Κέντρο καινοτομίας: σχεδιασμός, ανάπτυξη και παραγωγή πρωτοποριακών προϊόντων (18/09/2019), QOBO LTD - Ανάπτυξη προσαρμοσμένων λογισμικών εφαρμογών (18/09/2019).
